Diferencia entre revisiones de «Esquilo»

Contenido eliminado Contenido añadido
m r2.7.1) (Robot Adhibito: ka:ესქილე
ya no tenemos a parola ''aspeutos'' en plural de fueras d'en os títols de libros
Linia 1:
{{Grafía_87}}
{{Infobox famosos
|nombre = Esquilo
Línea 12 ⟶ 11:
|salario =
|patrimonio neto =
|conyucheconchuche =
|obras =
|fillos =
Línea 19 ⟶ 18:
}}
 
'''Esquilo''' ([[525 aC]] - [[456 aC]]; en [[Idioma griego|griego]]: '''Αισχυλος''') estió un [[dramaturgo]] de l'antiga [[Grecia]], o primero d'os tres grans [[trachedia griecagriega|trachicos griegos]], con [[Sofocles]] y [[Euripides]].
 
== Biografía ==
Naixito d'[[Eleusis]], en a redolada d'[[Atenas]], escribió as suyas primeras obras ta [[498 aC]], pero, d'entre as que han perbibito, a más antiga probableménprobablement siga ''Hikétides'' (As Suplicadoras), escrita alto u baixo en [[490 aC]]. En ixa añadaanyada partizipóparticipó tamién en a [[batalla de Maratón]], ey en [[480 aC]] luitó en a [[batalla de Salamina]], feito que reflexó dimpués, ta [[472 aC]], en a suya obra ''Persai'' (Os Persas).
 
Esquilo biachabaviachaba a sobén ta [[SiziliaSicilia]], an que gubernaba o [[tirano]] de [[Gela]], fazilfacil que per os muitos artistas que tamién i acudiban a sobén. En [[458 aC]], lo fería per zaguer bezvez; seguntes una leyenda tradizionaltradicional, Esquilo morió en [[456 aC]] quan una [[alica]] (u bel [[cluxigüesoscluixiuesos]]), creyendo que a calberacalvera d'o escritor yera una piedra, dixó cayer una tartuga sobre a suya capeza. Altras bersionsversions dizendicen que l'alica dixódeixó cayer una piedra sobre o que creyó lo güegouego d'un abeave no bolanderavolandera.
 
Él mesmo escribió antis de morir a inscripzióninscripción que fegura en a loseta d'a fuesa suya, sin dar treslato d'a suya fama teyatralteatral, querendo nomás que commemorar os suyos trunfos melitars. En ella, i diz:
 
''"Αισχύλον Ευφορίωνος Αθηναίον τόδε κεύθει μνήμα, πεπνυμένον πυροφόροιο Γέλας.
Αλκήν δ' ευδόκιμον μαραθώνειον άλσος αν είποι και βαθυχαιτήεις Μήδος επιστάμενος"''
 
"Ista loseta cubre a l'ateniense Esquilo, fillo d'Euforión, que morió en a fecunda Gela. Os campos de Maratón parlarán d'o suyo corache, como tamién os [[medians|medas]], de luengo pelo, que l'aprendioron bien".
 
== Obras ==
As obras d'Esquilo azentúanacentúan os aspeutosaspectos morals ey relichiosos. A diferienziadiferiencia d'os altros dos trachicos, [[Sofocles]] ey [[Euripides]], bellas trachedias d'Esquilo rematan con menor dureza, sobretot en a suya obra mayestra, a trilochía clamata ''Oresteia'' (A Orestía, Orestiada u trachedia d'Orestes). A rematanza ye claraménclarament trachica en as dos primers piezas d'a trilochía, debezdevez que en As Suplicadoras, Os Persas, ey ''Hepta epi Thebas'' (Siete contra Tebas).
 
Amás d'a baluravalura literaria d'a suya obra, a contrebuzióncontribución más gran d'Esquilo a o teyatroteatro estió adhibir un segundo actor en as suyas eszenas[[scena]]s. Enantis, l'aziónacción acayexebaacayeixeba entre un solo actor e o [[coro griego]].
 
De as 70 obras que se suposan escritas per Esquilo, sólo que seis en perbibenperviven en l'actualidáactualidat:
*''Hikétides'' (As Suplicadoras) ([[490 a. C.]]?)
*''Pérsai'' (Os Persas) ([[472 a. C.]])
Línea 47 ⟶ 46:
**''Eumenídes'' (As Eumenides)
 
Antiparti, tradizionalméntradicionalment s'ha atrebuyitoatribuito a Esquilo una setena obra: ''[[Prometeu encadenato]]''. Muitos estudiosos actuals consideran que ixe [[Prometeu]] ye obra d'un dramaturgo esconoxitoesconoixito d'o [[sieglo IV aC]]. A luenga no se pareix pas a la d'Esquilo, ey a suya ostilidáhostilidat ta la fegura de [[Zeus]] choca con a bisiónvisión más relichiosa d'as altras seis obras.
 
En as primeras añadasanyadas d'a decada de [[1990]], se troboron entre as bendas[[benda]]s d'una [[momia]] [[Echipto|echipziaechipcia]] belsbells fragmentos d'un altra obra d'Esquilo que ebaheba apareixito menzionatamencionata en fuensfuents antigas. A obra, clamata [[Aquiles]], yera parti d'una trilochía sobre a [[Guerra de Troya]], y levaba perdita más de 2.000 anyos.
 
[[Categoría:Literatura clasica]]