Diferencia entre revisiones de «Toponimia aragonesa»

Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Jpbot (descutir | contrebucions)
m replaced: cambeyar → cambear (2), cambeyó → cambeó
Linia 91:
== Toponimia arabe ==
{{catmás|Toponimia arabe en Aragón}}
Bi ha muitos toponimos arabes relativos a ciudatz on yera bien establita a clase dirichent arabo-musulmana. Ye o caso de ''Calatayu'' (o "castiello d'Ayub") u [[L'Alchafaría]] ("palacio de Chafar"). Tamién bi ha toponimia arabe propia d'o periodo cristián por seguir emplegando-se arabismos como tecnicismos agricolas u [[unidatz de mesura]]. Ye posible que bells toponimos anteriors a lo periodo musulmán s'arabizasen por pareixer-sen a parabras arabes, como talment a ''Bursao'' celtibera, que cambeyócambeó ta ''Borcha'' por pareixito con a parabra arabe ''[[Burch]]'', "torre".
Os [[arabismos en l'aragonés|arabismos]] quedoron adaptatos a la [[fonetica aragonesa]], esdevenindo a [[chim]] una [[ch]], ([[Alchafaría]], [[Alborche]], [[Borcha]], [[Burcharaloz]]) y bellas aspiratas arabes una [[f]], ([[Alfama d'Aragón|Alfama]], [[Alfambra]], [[Puebla de Benifazán|Benifazán]], [[Castiel Fabib]], [[Fariza]]).
 
Linia 98:
 
== Toponimia en neoaragonés ==
Bells sectors radicals dentro d'a chent preoucupata por a defensa y recuperación de l'aragonés escriben toponimos que nunca no han existito en as suyas composicions de base aragonesa. D'esta traza en cuenta de prebar de mirar a forma aragonesa d'ixe toponimo, en fan adaptacions particulars y convencionals como cambeyarcambear o fonema velar /j/ por una /x/, ([[xeada]]). escribindo cosas como ''[[Alfacharín|Alfaxarín]]'', ''[[Borxa]]'', ''[[Buxaraloz]]'', ''[[Xabalambre]]'', que no responden a la [[fonetica aragonesa]] y responden a la [[fonetica castellana]] d'o [[sieglo XVI]]. En bells casos aciertan, como en ''Exea'', pero dixando-se una caracteristica fonetica important que tenió ixe toponimo, como ye a [[epentesi antihiatica|-y- antihiatica]] d'o toponimo orichinal "[[Exeya d'os Caballers|Exeya]]". Esto no lo aplican en casos de G inicial como quan escriben ''Chelsa'' y ''Chea'', que en aragonés orichinal han estato "[[Xelsa]]"/"Xielsa" u "(E)xeya". Fueras d'a reconstrucción d'o fonema -x- no gosan tener en cuenta a fonetica aragonesa y escriben ''Oz d'a Biella'' ("[[La Foz de la Viella]]" en aragonés orichinal).
 
Fan traduccions parabra a parabra con parabras descontextualizatas como ''Cantal Tallau'', d'o castellán ''Piedra Tajada'' en cuenta d'a forma orichinal ''[[Piedratallada]]'' u ''[[Piedratallada|Piedratallata]]'' u ''Billapolita'' de ''Villahermosa'' como si no en aragonés no hesen exitito as parabras ''piedra'' y ''fermosa''. Tamién pueden cambeyarcambear sufixos que en aragonés no s'emplegan tanto como atros, como en ''Torreta'', d'o castellán ''Torrecilla'', que en aragonés ye ''[[Torreciella]]'' u ''[[Torrociella]]''.
 
Bells lingüístas han acusato a las [[Guías Prames]] d'aragonesizar bells toponimos a concencia en sectors de l'[[Alto Galligo]], [[Sierra de Guara]] y [[Ribagorza Meya]]. Manimenos o treballo d'as Guías Prames ye faraonico como para que siga normal esperar errors. Entre as errors por neoaragesización més grans d'as Guías Prames tenemos ''Urrials'' neoaragonesización d'o castellán ''Urriales'', que corresponde a lo toponimo sobrarbés ''[[Os Rials]]'', y ''Biarxe'', que ye una re-aragonesización con [[xeada]] de ''Biarge'', castellanización d'o toponimo ya desapareixito ''[[Biarche]]''.