Diferencia entre revisiones de «Arabismos en aragonés»
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición |
|||
Linia 1:
Os '''[[arabismo]]s en l'[[Idioma aragonés|aragonés]]''' son as parabras d'orichen [[idioma arabe|arabe]] que se troban en a luenga,
== Aspectos chenerals ==
Son conoixitos eixemplos d'arabismos:
*''[[barrio]]''
*''[[chabalín]]'' (de ''[[chabal]]'', "mont" a trabiés de ''Chabalí'' "habitant d'o mont" adaptando-se a terminación arabe [[sufixo -í|-í]] como sufixo [[sufixo ín|-ín]]). Orichinalment en os textos meyevals s'escribiba ''puerco montés'', "montés" con sentito de "salvache" per oposición con o tocín "domesticato", con o tiempo a parabra ''chabalín'', que quereba dicir "montés" sustituyó a "puerco montés".
Línea 11 ⟶ 14:
L'aragonés d'a tierra plana de l'Ebro y Teruel teneba más arabismos
*''albellón'': "[[aguatiello]]" en l'Alto Aragón
*''[[zabazequia]]'' < ''Sâhib as sâquiya'', administrador d'a [[zaica]].
*''za(ba)lmedina'' < ''Sâhib al madîna'', inspector d'a ciudat, capitoste de policía d'a ciudat.
Línea 21 ⟶ 24:
*''alfacha'', escrito en os textos [[Edat Meya|meyevals]] como ''alfaya'' u ''alfaga'' (y mal interpretato por [[Andolz]]), se sustituyó por una forma tipo d'orichen francés u occitán tipo ''choya'' u por a forma [[idioma castellán|castellana]] ''joya'', que bien de l'[[idioma occitán|occitán]] ''joia'', relacionato con l'[[Idioma aragonés|aragonés]] ''goyo''.
A sobén s'ha sobreestimato o componén arabe en as [[luengas
En
*''[[oliva]]''
*''[[chinestra]]''
Línea 71 ⟶ 74:
L'arabe, como luenga semitica presenta esferencias foneticas importants con as luengas romances con as que contactó. Os arabismos fuoron adaptatos a la fonetica romance. Os fonemas y alofonos arabes estranios a la orella d'os hispanorromans fuoron cambeyatos por os fonemas propios més amanatos.
O
*''Sâhib as sâquiya'' > "zabazequia".
*''Saca'' > "dezaga", "zaguero".
Línea 90 ⟶ 93:
Os textos alchamiatos tienen una grafía seseyant pa representar as predorso-dentals, pero ixo no quiere dicir que os moriagos d'a val meya de l'Ebro seseyasen, més probablement s'ha interpretar que egual que un parlant d'una luenga [[luengas ibero-romances|ibero-romance]] en o periodo [[Al Andalus|andalusí]] sentiba as ''s'' sonora y xorda arabes y las adaptaba como una ''c'', ''ç'' u ''z'', a lo contrario se desveniba con un moriago que heba d'interpretar a prenunciación romance pa adaptarla a la prenunciación de l'alfabeto arabe con o fonema més pareixito a la suya orella.
L'arabe no teneba l'alofono apical d'a ''s''
*''SATELLUM'' > [[Exatiel|Xatiel]]
*''SAETABIS'' > [[Exativa|Xativa]]
|