Diferencia entre revisiones de «Ixep»

Contenido eliminado Contenido añadido
Pachina nueba: Ixep (castiellanizau: Ejep) ye un monezipio d’a redolada Ribagorza, probinzia Uesca. En tiempos yera parti d’o nuclio poblazional de Paniello, pero en l’autualidat pertenexe a G...
 
Sin resumen de edición
Linia 1:
{{endesarrollo}}
'''Ixep''' (castiellanizau:en [[castellán]] ''Ejep'') ye un monezipio d’a redolada Ribagorza, probinzia Uesca. En tiempos yera parti d’o nuclio poblazional de Paniello, pero en l’autualidat pertenexe a Graus, capital d’a Baxa Ribagorza.
 
''Localizazión geografica''
 
''== Localizazión geografica''cheografica ==
Ixep se situga a onze quilometros d’o norte d’ista poblazión, en o bersán dreito d’o riu Esera, lo cualo trescruza Graus e ba amortar en a Zinca. Encá d’estar desapartau de l’Esera, o pueblo bebe d’o riu dende a creyazión d’a planta depuradota situgada en o monezipio bizín de Torrobato. D’antis, bebeba e arregaba con l’augua de bels pozos d’a sarra Paniello.
 
''== Urbanismo'' ==
 
L’urbanismo ye completamén irregular e componiu por una plaza e catorze casas ripartitas a trabiés dos carreras prenzipals. En a plaza bi-á bancos ta escansar, una canasta que ye ocheto de chuego e l’antigo labadero. Sindembargo, ro más importán ye a ilesia cristiana que, asinas como endica o busto labrau en piedra situgau en o portiello, ye dedicata a San Pietro. En ista talla pués uellar a imachen o san con una gran clau, sinno d’a Ilesia catolica. En zageras, o templo de planta cuadrata á goyau de bels prozesos de reyabilitazión. En istos, as dependenzias d’o mosén án estau sacatas e reconbertitas en bels espazios sozials: una gran sala con barra, una cambra de besita medica e una chicorrota cambra d’esposizions.
 
As casas sen riparten en una carrera prenzipal, una carrera redolar e cuatro camins. En a carrera prenzipal d’o lugar bi-á Ca Marco, Ca Torrén, Ca Cambra, Ca Balero e Ca Blas. Trescruzaus con ista carrera, o camín que ba ta ra plaza á Ca Chía e o camín d’en comienzo á C’Aznar. En a carrerza redolar bi-á Ca Barón, Ca Bolante, Ca Barrabés, Ca Baldellou e Ca Rei. Trescruzaus con ista carrera, camín Bolante á l’antiga Ca Texidor e camín l’Escuela á iste antigo edifizio combertiu en casa. Antiparti, bi-á uertetas ripartitas por tot o monezipio e as torres con animals sen toz luen d’o lugar.
 
''== Poblazión e luenga'' ==
 
En comienzos d’o XXIeno sieglo, a población zensata yera d’arredol 22 abitans, pero cal izir que o lumero reyal d’abitadors ye bariable en funzión de l’epoca de l’anyo u mesmo de l’anyada. O chentilizio d’o lugar ye “ixepino, -ina, -ins, -inas”, pueblo que conserba a fabla baxoribagorzana, dialeuto de l’aragonés, como luenga materna. En l’autualidat, a suya usanza escomenzipia amenguar en fabor d’o castiellán, pero encá sen continan sentín muitas parolas e espresions.
 
''== Economía e turismo'' ==
 
As prenzipals autibidáz economicas d’Ixep sen l’agricultura de zerial de secano, antimás d’as uartas indibiduals, e a cría d’animals: tozins, pollos, coniellos... Zageramén, s’á desarrollau o turismo rural grazias a ra sobreguena localizazión d’o monezipio. Iste t’ufre a posibilidat d’amanar-te por endrezeras balizatas enta lugars albandonaus, como Arbués e Aldeya Mora; espleitar-te conoxién atros lugars d’a sarra Paniello u d’a redolada Ribargoza; ficar-te en augua en l’Esera u besitar o zentro budista Dag Sang Kagyu, situgau entre Paniello e Ixep.
 
''== Fiestas'' ==
As fiestas grans d’o lugar se zalebran en onor a San Agustín, o zager cabo de semanada d’agosto. En eras alcostumbra aber misa patronal con riparto de bin e torta a ra suya fin, sorteyo de pernils, chuegos enfantils, campionato de ginyote e conzierto de nuei. Atras zalebrazions án lugar arredol d’as dos armitas d’o monezipio. D’un costau, cada primer domingo mayo bi-à romería ta San Chuan (e San Pablo), con riparto de bin e torta, e una lifara popular. D’atro costau, cada 20 chinero s’en-ba ta San Sebastián a chuntas con as chens orichinarias d’os pueblos bizins de Torrobato, Perarruga, Arbués e Lo Mon. Alcostumbra aber chenta u riparto de bin e torta.
 
[[Categoría:Localidaz de Uesca]]
As fiestas grans d’o lugar se zalebran en onor a San Agustín, o zager cabo de semanada d’agosto. En eras alcostumbra aber misa patronal con riparto de bin e torta a ra suya fin, sorteyo de pernils, chuegos enfantils, campionato de ginyote e conzierto de nuei. Atras zalebrazions án lugar arredol d’as dos armitas d’o monezipio. D’un costau, cada primer domingo mayo bi-à romería ta San Chuan (e San Pablo), con riparto de bin e torta, e una lifara popular. D’atro costau, cada 20 chinero s’en-ba ta San Sebastián a chuntas con as chens orichinarias d’os pueblos bizins de Torrobato, Perarruga, Arbués e Lo Mon. Alcostumbra aber chenta u riparto de bin e torta.