Diferencia entre revisiones de «Tartaros de Crimea»

Contenido eliminado Contenido añadido
Xqbot (descutir | contrebucions)
m Robot Modificato: eu:Krimeako tartariar
Sin resumen de edición
Linia 1:
{{Grafía_87}}
{{pueblo
|bandera = [[Imachen:Flag of the Crimean Tatar people.svg|100px|Bandera d'os tartres de Crimeya]]
Línea 18 ⟶ 17:
|relazionatos = [[Pueblos turqueses]]
}}
Os '''tartres de Crimeya''' son o grupo [[etnia|etnico]] de luenga turquesa ey relichión musulmana orichinato en [[Crimeya]], con una diaspora en [[Rumanía]], [[Bulgaria]], (a mayor partepart d'os ''tartres de Dobrucha'') [[Turquía]] ey [[Usbekistán]].
 
== Historia ==
A suya etnochenesi se troba quan os [[Cumans]] u Quipchaks, turqueses que abitabanhabitaban as estepas d'[[Ucraína]] ey Sud de Rusia fuoron sozmesos a los mongols en o [[sieglo XIII]] ey se creyó o canatokhanato d'a [[Orda d'Oro]], que dimpués se trestalló en bellas partespartz, estando-ne o [[CanatoKhanato de Crimeya]] una, la que més duró. En los sieglos d'esistenziaexistencia d'os canatoskhanatos os dominadors mongols prenioron a luenga turquesa local d'os Cumans ey a relichión musulmana d'os bizinsvicins meridionals. Os Cumans tamién s'islamizaban ey con lo tiempo en as diferents zonas antigament abitatashabitatas por os Cumans amanexebanamaneixeban diferents identidazidentidatz etnicas gobernatas por una clase dirichent musulmana con suposato orichen mongol. Os rusos los dezibandeciban [[tartres]], termin que aplicaban como sinonimo de musulmán. Os [[ostrogodos]], os esclabosesclavos y partepart d'os [[griegos]] de Crimeya s'asimiloron a los tartres.
 
Con l'anecsiónanexión de Crimeya por partepart d'o [[Imperio Ruso]] en [[1772]]-[[1783]] a poblaziónpoblación cristiana d'a rechión fue trasladata d'a peninsula a las rechions que o gobierno prebaba de desembolicar, y esto encara fazió abanzar més a tartrizazión: muitos [[griegos]] d'a costa se combirtioronconvirtioron a l'Islam.
 
Os [[zars]] fomentoron a inmigrazión eslava a prenzipiosprincipios d'o [[sieglo XIX]]. AlabezAlavez muitos tartres de Crimeya emigraban a lo [[Imperio Otomán]], feito que s'azeleróacceleró en a [[Guerra de Crimeya]] ([[1853]]-[[1856]]). Beluns d'os actuals tartres de [[Dobrucha]] desziendendescienden d'os que se'n fuoron en ixos tiempos. Como resultato d'un sieglo de dominio ruso a poblaziónpoblación tartra baxóbaixó dende os 500.000 inizialsinicials dica uns 200.000 endibidosindividuos.
 
A prenzipiosprincipios d'o [[sieglo XX]] belsbells tartres de Crimeya se fazioronfacioron adeutosadeptos d'o [[panturquismo]] y emigroron endibidualmentindividualment ta o Imperio Otomán. Dimpués d'a [[Revolución Rusa]] os tartres emigraban ta Turquía en collas chicotas. En [[1980]] 34.000 abitantshabitants de Turquía s'identificaban como tartres encara.
 
Quan os sobieticossovieticos establioron a [[Republica Autonoma de Crimeya]] en 1912 os tartres no yeran que o 25 %, a mayor partepart d'a población yera [[rusos|rusa]] u [[ucraineses|ucrainesa]]. Os nazionalistasnacionalistas tartres se posoron de partepart d'o exerzitoexercito alemán quan en a [[Segunda Guerra Mundial]] ocuporon Ucraina ey parte de Rusia.
 
En [[1944]] os tartres que quedaban en Crimeya fuoron deportatos por a colaborazióncolaboración de partepart d'ellos con os alemans. A metat morioron de camín ta [[Asia ZentralCentral]]. PrenzipalmentPrincipalment fuoron reasentatos prenzipalmentprincipalment en [[Uzbequistán]]. Encara que un decreto sobieticosovietico de [[1967]] los reabilitórehabilitó coleutibamentcolectivament no lis permitioron de tornar ta Crimeya, on nuebosnuevos rusos ey ucraineses ya ocupaban o suyo puesto.
 
Con a caita d'o comunismo y a desaparizióndesaparición d'a [[URSS]] o gobierno ucrainés ha permeso que os tartres tornasen ta Ucraina con a esperanza que se posasen en contra d'as pretensions d'a [[Federazión Rusa]], que quiere recuperar esta peninsula. Encara que a dezisióndecisión de permitir-lis de tornar se prenió en nobiembrenoviembre de [[1990]], no s'ha lebatolevato a la prauticapractica dica o periodo entre [[1991]]-[[1996]].
 
== Referencias ==