Diferencia entre revisiones de «Anarquismo»

Contenido eliminado Contenido añadido
→‎Historia de l'anarquismo: y dimpués totz ixos d'as cosas rarizas transliteran nombres rusos en castellán puro de Valladolit
Linia 19:
 
== Historia de l'anarquismo ==
[[Imachen:WilliamGodwin.jpg|200px|thumb|William Godwin.]]
O primer emplego conoxito d'a parabra "anarquía" apareixe en l'obra ''Os siet contra Tebas'' (467 ADC ) d'[[Esquilo]]. Os anabaptistas d'o [[sieglo XVI]] en [[Europa]] son a begadas consideratos como ros enzetators relichiosos d'o anarquismo muderno. Atro enzetator d'o anarquismo muderno ye Gerrard Winstanley, qui publicó un panfleto clamanto per a propiedá bezinal e sozial e una organizazión economica forxata a troxar de chicotas comunidás agricolas en o [[sieglo XVII]]. Os [[Sozialismo|sozialistas]] utopicos asinas como formas radicalizatas d'o liberalismo tamién han estau consideratos enzetators d'o anarquismo muderno.
 
En 1793, [[William Godwin]] publicó "Una pregunta respeutibe d'a chustizia politica", en a cuala presentaba ro suyo bisión d'una soziedá libre antimás d'una cretica d'o gubierno. Bels consideran iste texto como ro primer tractau anarquista, clamando ta Godwin o establidor de l'anarquismo filosofico. [[Pierre-Joseph Proudhon]] estió ro primer indibiduo en clamar-se a sí mesmo un "anarquista". Proudhon esfendía per una economía de mercau no empremitibo an os indibiduos entrecambearan os produtos d' os suyos mesmos treballos. O balgua d'entrecambeo d'os cabals dentro de tal economía sería determinata por a cantidá de treballo chirau en o suyo produzión.
 
Enta meyiatos d'o [[sieglo XIX]] os comenzipios anarquistas se esbandieron per Europa d'una forma significautiba, prebocando ras primeras grans dsicusións en a Primera Internacional entre [[Karl Marx]] ey [[MijaílMikhail Bakunin]], prezipiando ro distanziamiento entre anarquistas e marsistas. Con as zereñas emigrazións europeyas ent'os países [[America|americáns]], l'anarquismo s'esbandió tamién per ixe continén. En Europa ro mutualismo dió trango t'o anarquismo coleutibista y iste más tardi t'o anarcosendicalismo. Allora s'empezipioron ta dar discusións entre anarquistas coleutibistas e comunistas libertarios. O [[anarcosendicalismo]] estió dimpués influyito per o sendicalismo reboluzionario.
 
En [[Estatos Unitos|Estaus Unitos]] agafó l'anarquismo indibidualista con [[Josiah Warren]], [[Caganiedos Tucker]] u [[Henry Davíd Thoreau]], anque enta remates de sieglo con a inmigrazión uropeya ro anarcosendicalismo tamién cobró impotanzia, abendo puesto ra famosa bada per a chornada laboral de güeito oras d'o [[1 de mayo]] de [[1886]] que lebó tres diyas más tardi t'a Regüelta de Haymarket, escalera de zelebrazions que dió orichen ta l'actual zelebrazión d'o [[1 de mayo]] como Diya Internacional d'os Fainers .