Diferencia entre revisiones de «Mammuthus primigenius»

Contenido eliminado Contenido añadido
m r2.7.1) (Robot Adhibito: mn:Арслан заан
Sin resumen de edición
Linia 1:
{{Grafía_87}}
{{Taxobox_begin | color = pink | name = ''Mammuthus primigenius''}}
{{Taxobox_image | image = [[Imachen:Woolly mammoth (Mammuthus primigenius) - Mauricio Antón.jpg|249px]] | caption = RecostruziónReconstrucción de mamuzmamutz lanutos en migraziónmigración.}}
{{Taxobox_status_placement | color = pink}}
{{Taxobox_status_image | image = [[Imachen:Status iucn3.1 EX es.svg|200px]] | caption = espezieespecie fosilfósil }}
{{Taxobox_end_placement}}
{{Taxobox_begin_placement | color = pink}}
Línea 18 ⟶ 17:
{{Taxobox_end}}
 
O '''mamut lanuto''' (''Mammuthus primigenius'' <small>([[Johann Friedrich Blumenbach|Blumenbach]], [[1799]])</small>) estió una [[EspezieEspecie (biolochía)|espezieespecie]] d'a [[Familia (biolochía)|familia]] ''[[Elephantidae]]'' que se distribuiba por as [[tundra]]s d'[[Eurasia]] en a [[glaziaziónglaciación de Wrum]]. Como atros [[mamifer]]s grans que cazaba l'ombrehombre en o [[Paleolitico Superior]] s'estinchió mientres a desglaziazióndesglaciación, fazilfácil que por sobrecazasobrecazata en as suyas arias de refuchio. Manimenos sobrebibiósobrevivió més tiempo en a [[isla de Wrangel]].
 
== DescriziónDescripción ==
Midiba 3 m d'altrariaaltaria en a cruz. A suya [[piel]] yera cubierta por [[zerra]]s con dica 1 de largura ey de color castañacastanya muito escura ey que güeihue se beyenveyen royencas. A piel teneba muitas glandulas sebaziassebacias que permitiban aumentar a impermeabilidat. Teneba reserbasreservas de [[seu]] en a [[cabeza]] y dencima d'a cruz fendo una chepa. As [[orella]]s yeran chicas en comparanza con o [[Loxodonta africana|elefant africán]]. A trompa ey as orellas yeran tamién cubiertas por pelo. A coda teneba una espansión en a base pa protecher a oberturaubertura anal.
 
As defensas yeran més grans en os masclos que en as fembras, teneban una forma un poquet espiral ent'alto ey afuera y encara podeban midir més de 4,5 m.
 
== DistribuziónDistribución ==
O mamut lanuto amaneix a la fin d'a [[glaziaziónglaciación de Riss]], a suya distribuzióndistribución se reduzióredució como ye natural en o [[periodo interglaziar Riss-Wrum]], pero se tornó a estender muito en a [[glaziaziónglaciación de Wrum]]. Se podeba trobar dende o sud d'[[Espanya]] (a [[paúl]] de d'[[El Padul]] ([[provincia de Granada|Granada]]) dica Escozia[[Escocia]], ey por l'este dica [[Siberia]] oriental. Cruzó [[Berinchia]] ey s'estendilló tamién por [[Nordamerica]].
 
Se crei que s'estinchió d'[[Europa]] fa belsbells 12.000 añosanyos ey que persistió dica fa 1000010.000 en as peninsulas de [[Peninsula de Taimir|Taimir]] ey [[Peninsula de Ghydan|Ghydan]] ([[Siberia]]). En a [[isla de Wrangel]] se conoxenconoixen fosilsfósils dica os 3.700 añosanyos BP, y ebanheban encomenzato a eboluzionarevolucionar enta o [[nanismo]] (as fembras midiban uns 1.,8 [[metro]]s d'[[altaria]], cualquecosaqualquecosa menos que as formas continentals).
 
En l'aria perinenca amanix en os sedimentos alubialsaluvials de [[FontrubíFont-rubí]], [[Vall de Bianya]] en [[Olot]], [[Sant Vicenç dels Horts]], río [[río Congost|Congost]] a manamán de [[Granollers]], [[Vallformosa]], [[Arenys de Mar]], [[Granada (Alta Garona)|Granada]], [[Montgiscard]], [[Tolosa]], etzetc. en cambras ey caños [[karstico]]s de [[Izturitze]], [[Houaliech]], [[Juncà]], [[Lamarche]], [[Sant Julià de Ramis]], etzetc. u en atra clase de chazimientoschacimientos como [[Gourdan]], [[Pape]], [[Olha 1]], [[Gatzarria]], [[Gerde]], [[Coupe-Gorge]], [[Harpons]], [[Terté]] ey [[Lherm]]. O zaguer mamut perinenco conoxitoconoixito ye d'o [[Magdaleniense]] meyo d'[[Izturitze]], entre os 14.500 añosanyos BP ey os 13.000 añosanyos BP.
 
===Imachens= Imáchens ==
<gallery>
Imachen:Wooly Mammoth-RBC.jpg|ReconstruziónReconstrucción de l'aspecto d'un mamut adulto.
Imachen:Mammutino2.JPG|ReconstruziónReconstrucción de l'aspecto d'una cría.
Imachen:Mammoth model 01.JPG
Imachen:Jeune mammouth IRSNB.JPG|Cría momeficata de maniera natural.
Imachen:200805231215 Wollhaarmammut Millie Schädel.jpeg|[[Cranio]] d'un adulto.
Imachen:Mammuthus primigenius et al.jpg|ReconstruziónReconstrucción d'o [[esqueletoescleto]] d'un adulto.
</gallery>
 
== Se beigaveiga tamién ==
*''[[Mammuthus lamarmorae]]''
*''[[Mammuthus columbi]]''
Línea 50 ⟶ 49:
 
== Bibliografía ==
* [[Oscar Arribas]].: ''Fauna y paisaje en los Pirineos en la Era Glaciar''. Lynx Ediciones. ISBN 978-84-87334-71-9
 
== Enrastres externos ==