Diferencia entre revisiones de «Józef Hoene-Wronski»

Contenido eliminado Contenido añadido
Pachina nueba: right|thumb|170px|Józef Hoene-Wroński, 1776-1853 '''Józef Maria Hoene-Wroński''' (23 d'agosto de 1778-† 8 d'agosto de 1853) E...
(Garra diferencia)

Versión d'o 12:56 19 mar 2007

Józef Maria Hoene-Wroński (23 d'agosto de 1778-† 8 d'agosto de 1853) Estió un destacato matematico y filosofo mesianista polonés quí trabello en muitos campos d'o conozimiento, no nomás como matematico sino tamien como filosofo, fisico, enbentor, churista y economista.

Józef Hoene-Wroński, 1776-1853

Bida

Hoene-Wroński probeneba de una familia checa establexida en o oeste de Polonia, nazerìa en Wolsztyn. En 1794 sirbio en o Lebantamiento de Kościuszko como teniente segundo d'artilleria, estió hecho prisionero, y permanexio dica 1797 en o ejerxito ruso. Reyasignato con o grato de teniente coronel, estudio brebemén en Alemaña y en 1800 se alisto en a Lechion Polonesa en Marsella. Ahi comenzo lo suyo trabello zentifico y academico y conzibio a ideya de un gran sistema filosofico. Diez años despues de desplazo á Paris y bibio ahi dica lo suyo muerte, trabellando enfatigablemén dica as ultimas y mas difizils zircunstanzias materials.

Escrebio exclusibamén en franzes, deseoso que as suyas ideyas azerca d'a enmortalidad, d'a cuala, estaba conbenxito deberian estar aczesibles ta todos. Trabello, affirmò: "Á trabies de Franzia ta Polonia". Publico mas de un mellar de trabellos, y dejo muito mas en manuscritos. Cuan morìa á as suyas stenta y zinco años de bida exclamo: "Dios Todopoderoso ay aun muito mas que quisiera dizir!".

En zenzias, Hoene-Wroński fijo t'o mismo as suyas tareyas maximas: a completa reforma d'a Filosofia y Matematicas, Astronomia, tecnolochía. No nomás elaboro un sistema filosofico sino tamien aplicazions t'a politica, istoria, economia, leyes, psicolochía, musica y pedagochía. Estió la suya aspirazión o reformar o conozimiento umano de forma "absoluta, tanto como ultima".

En 1803 Wroński encursiono en a obserbazión astronomica en Marsella, y comenzo á desarrollar una enorme y compleja tioría d'a estructura y orichen de l'uniberso. Mientres este periodo, entablo correspondenzia con casi todos os amillors zentificos y matematicos d'a suya epoca, y estió bien conoxito y renombrato belas d'a comunidad astronomica. En 1810 publico os resultatos d'a suya enbestigazión en un Tomo extenso, lo cual o recomendo como una nueba base ta toda la zenzia y matematica. As suyas tiorías fueron totalmén pitagoricas, teniendo en os numeros y as suyas propiedades o apuntalamiento fundamental de esenzialmén todo en o uniberso. As suyas afirmazions encontraron poca azetazión, y la suya enbestigazión y tiorías fueron cheneralmén desechatas como basura grandiosa. As suyas correspondenzias enizials con as grandes figuras consiguieron que os suyos escritos ganaran mas atenzión que una tioría chiflata tipica. Incluso merezedora de una rebision seria por parti d'o gran matematico Joseph Louis Lagrange (quí la califico de manera sumamén desfaborable), continuando a controbersia, estió forzato á albandonar o obserbatorio.

Inmediatamén zentro a suya atenzión azia la aplicazión d'a filosofia en a matematica (os suyos criticos arremetieron diziendo que esto significaba preszindir d'o rigor matematico en fabor d'as cheneralidades). En 1812 publico un escrito pretendiendo demostrar que cada ecuazión tien una soluzión alchebraica, contradiziendo direutamén os resultatos que acababa de publicar Paolo Ruffini; sin embargo, Ruffini teneba razon.

Poco despues fijo a suya mirada en busquedas dispars y enormemén enexitosas. Desarrollo un diseño fabuloso ta behiclos oruga pensando en reemplazar o transporte ferrobiario, pero no logro persuadir á nadie ta darle una atenzión seria á su diseño. En 1819 biayo á Anglaterra ta tratar de conseguyir una beca d'a Ofizina de lonchitú (Un cuerpo gubernamental encargato de resolber a lonchitú d'o mar) ta construyir un dispositibo ta determinar a lonchitú d'o mar. Despues d'as dificultades enizials, se le dio una oportunidad de dirichir a Ofizina, pero a suya grandiosa direzión , en lonchitú, conteneba muita filosofia y cheneralidades pero ningun plan espexifico t'un aparato funzional y asi la Ofizina le retiro lo apoyo. Permanexio muitos años en Anglaterra, en 1821 publico en Londres un testo entroductorio á las matematicas, con o cual resolbio a suya situazión finanziera.

En 1822 regreso á Franzia y nuebamén encursiono en mas busquedas baxo una espexie de cominazión de matematica y fantasia, completamén pobre y desprestichiato ante a soziedá enteleutual. Á lo lato d'a suya continua obsesion pitagorica, gasto muito tiempo trabellando en dibersas tentatibas notoriamén enutils, encluyendo os suyos ententos por construyir una Maquina de mobimiento perpetuo, demostrar a Cuadratura d'o círclo y construyir una maquina para predexir o futur (a cuala estió nombrata Prognometro). En 1852 poco antis d'a suya muerte logro ganar audienzia t'as suyas ideyas: o Ocultista Eliphas Lévi conozio á Wroński y quedo totalmén impresionato e enfluenziato por o suyo trabello y dedicazión

Wroński murio en Neuilly-sur-Seine, Franzia, en os suburbios de Paris.

Legato

Anque á lo largo d'a suya bida casi todo lo suyo trabello estió desechato como tonterias, algo de ello en años posteriors comenzo á se bislumbrato baxo una luz mas faborable. Anque casi todas as suyas grandiosas afirmazions de echo no tubieran fundamento, lo suyo trabello matematico contene os destellos de un pensamiento profundo, y muitos resultatos entermedios importans. O suyo trabello mas significatibo se dio en as series. O critico ubiertamén á Lagrange por o uso de series enfinitas entroduziendo en a suya lugar una nobedosa expansion t'una funzión. As criticas azia Lagrange fueron a mayor parti d'ellas enfundatas, pero os coefiziens en a Nueba serie de Wronsky fueron escubiertos despues d'a suya muerte como importans, ta formar determináns conoxitos en a autualidad como Wronskianos (o nombre estió dato por Thomas Muir en 1882)

O nibel d'os trabellos academicos y zentificos de Wronsky y la amplitú d'os suyos objetibos lo colocaron en o primer lugar d'os metafisicos europios á prenzipios d'o sieglo 19. pero lo carauter abstrauto, formal y obscuro d'o suyo pensamiento, la dificultá d'a suya idioma, la suya seguridad ilimitata en si mismo, sus chuyizios enflexibles azia atros lo alienaron. Estió quizas o mas orichinal d'os metafisicos poloneses, mientres que atros eran meramén representatibos d'a bision polonesa.

Referenzias

  • Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii (Istoria de Filosofia), 3 bols., Warsaw, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.

Enlazes externs