Dinastía Merovinchia

(Reendrezau dende Dinastía merovinchia)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Os merovinchios estioron una dinastía de reis francos d'orichen salio que baixo o reinato de Clodoveu I vencioron a los galorromans d'o Reino de Siagrio y a los visigodos d'o Reino de Tolosa, prenioron o control d'a mayor part de l'ueste y centro de Galia y creyando un reino muito extenso y poderoso entre os sieglos V y VIII denominato por os historiadors como Reino Franco. En l'anyo 543 sozmetioron tamién o Segundo reino d'os burgundios.

O Reino Franco d'os merovinchios comprendeba territorios de l'actual Francia, de Belchica, d'una parti d'Alemanya y de Suiza. Teneban a tradición de dividir o reino entre diferents hereus y reunificar-lo dimpués. As unidaz principals d'o Reino Franco en o periodo merovinchio yeran Austrasia (a rechión d'o Mosa, Mosela y Rin), Neustria (norte de Galia), y Borgonya (antiga Burgundia u Reino d'os Burgundios). Neustria yera habitata por una gran mayoría de población autoctona galorromana y teneba mes importancia en o sieglo VII tiempos de Dagoberto. Austrasia yera a rechión mes chermanizata y incluiba as tierras d'orichen d'os francos, teneba mes importancia en o sieglo VIII.

Os merovinchios yeran suposatos descendients de Meroveu, fundador eponimo d'a dinastía. O primer representant historico d'a dinastía merovinchia, Khilderico I (458 dica 481), fillo de Meroveu (rei dende 448 dica 457), dominó una parte de l'antiga provincia romana d'a Galia Belga (a Belgica Segunda) que compreneba os territorios de:

Os reis merovinchios deixoron que os mayordombres de palacio prenesen mes importancia en o gubierno, y convertindo-se con o tiempo en qui teneban o poder de verdat. Arribó l'inte que a dinastía d'os merovinchios fue substituyida por a dinastía Carolinchia, familia orichinaria d'a cuenca d'o Mosa a la que pertanyeban bels mayordombres de palacio como Pepín de Heristal, Carlos Martel y Pepín lo Petit y en l'anyo 751 este zaguero deponió a lo zaguer rei merovinchio, Khilderico III.

Mencions en fuents aragonesas y navarras editar

En o "Liber Regum" fan una lista de reis anteriors y posteriors a Carlos Magno:

[E]st es el lignage de los reies de França. Vi fueron antes de Charle Mayne ; pues de Charle Mayne tro agora. [U]n rei ouo en França antes que fuesse de xianos, qui ouo nomne Moroueus ; fo del lignage del rei Prianç de Troia. [E]st Moroueus ouo fillo al rei Cilderich. L rei Cilderich ouo fillo al rei Clodoueo. [A]d est rei Clodoueo baptizólo Sant Remigii e fo xiano. Alli en acha fo França en poder de xianos. [E]l rei Clodoueo ouo fillo al rei Clotario. [E]l rei Clotario ouo fillo al rei Cilperich, [E]l rei Cilperich ouo fillo a Clotario el segundo. [E]st rei Clotario ouo fillo a Dagobert. [E]l rei Dagobert ouo fillo a Clodoueo el segundo. [E]st rei Clodoueo ouo tres fillos de sancta Baltilde la reina. [E]l uno ouo nomne Clotario el iouen. [E]l otro, Cilderich. [E]l tercero, Terrin. [E]st rei Terrin ouo fillo a Cildeberth. [E]l rei Cildeberth ouo fillo a Dagoberth el iouen. [E]l rei Dagoberth ouo fillo a Terrin el iouen. [E]l rei Terrin ouo fillo a Clotario el cuarto. Pues que traspasso esta generación de Clotario el cuarto, [e]l rei Cildeberth ouo fillo ad Arnoldum. [E]st rei Arnoldum ouo fillo a Sant Amolf & otro fillo Mencensem episcopum. [S]ant Arnolf ouo fillo ad Anchises. [E]st rei Anchises ouo fillo a Pepin el maior. [E]l rei Pepin el maior ouo fillo a Charle Marthel.