Puerto de Cotefablo

(Reendrezau dende Cotefablo)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo tracta sobre o puerto de Cotefablo. Ta atros usos d'o termin Cotefablo, se veiga Cotefablo (desambigación).
Cotefablo
Puerto de Cotefablo y cerro Leturiacha dende o cuello Otal. Se i puede veyer o paso d'a N-260.
Puerto de Cotefablo y cerro Leturiacha dende o cuello Otal. Se i puede veyer o paso d'a N-260.
Situación
País Aragón
De
ta
Tierra de Biescas
Val de Broto
Datos chenerals
Altaria 1.423 m
Trazau /
construito en
Maxima costera %
Longaria km
Tipo Carretera N-260a
Zarrau
d'hibierno
Mapa

O puerto de Cotefablo ye un puerto de montanya d'o Pireneu aragonés situato a 1586 metros d'altaria sobre o cerro Leturiacha que desepara la val d'o río Sorrosal, afluent de l'Ara en a comarca de Sobrarbe, y a cuenca d'o barranco de Sía, afluent d'o Galligo en l'Alto Galligo.

Actualment ye trescruzau por a carretera N-260, gracias a o tunel carretero de Cotefablo, y une as villas de Broto (costau sobrarbenco) y Biescas (por o de l'Alto Galligo), a una altaria de 1423 msnm por debaixo d'o puerto tradicional.

Cheografía

editar

O puerto ye a muga natural entre a cuenca hidrografica d'o Galligo y a de l'Ara, por ista parte, y esnaviesa por alto d'un cresta que baixa dende a sierra Tendennera y s'une con a sierra d'a Erata, y recibe o nombre de cerro Leturiacha. Tamién ha estau, historicament, a muga entre o Viello Aragón y o condau de Sobrarbe.

Como puerto principal entre dos vals, o Cotefablo presentaba una vía de comunicación historica relativament important, con un camín que puya dende Linars de Broto y Yesero, a costau y costau d'o puerto, as dos poblacions mas amanadas. En a Guerra Civil espanyola, o puerto fue o puesto a on que se vivión bellas escenas de conflicto, y o tunel de Cotefablo, que alavez plegaba d'haber-se construiu (1935), estió a o punto d'estar dinamitau en 1938.

Actualment o puerto ye mas conoixiu por o suyo tunel, que ye o punto de coronación d'o puerto carretero.

 
Baixada d'o Cotefablo en a N-260 por o costau d'a val de Gavín (Alto Galligo).

Dende o punto d'envista d'a practica esportiva, o sector d'a N-260 que pasa por o puerto de Cotefablo ye aprofeitau por numbrosos ciclistas. O puerto ha estau puesto por a on ha pasau la Vuelta ciclista a Espanya en muitas edicions. En a Vuelta de 1989, l'alemán Reimund Dietzen i tenió una caíta grave en o tunel, allora encara sin d'alumbrato, que le obligó a albandonar a practica d'o ciclismo.

Vinclos externos

editar