Chicoria (desambigación)

pachina de desambigación
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O fitonimo chicoria (d'o latín <*CICHORĪA, plural neutro de <CICHORIU) ye una denominación común en as luengas iberorromances que s'emplega ta cualques plantas herbacias comuns d'a familia Asteraceae, que tienen en común una roseta de fuellas comestibles y amargas en a base, un trallo floral altero, que a sobén s'envista por alto d'a resta de hierbas, y a vena pivotant, napiforme, de sabor muit amarga, que tiene propiedaz medicinals sobre l'aparello dichestivo y anti-bacterianas.

Bardizo con chicorias.

O nombre chicoria ye comun en as romances d'a peninsula Iberica y conta con unatra variant muit común, achicoria, con a- protetica. En aragonés, «chicoria» y «achicoria» son as variants mas comuns y distribuidas,[1] como tamién pasa en castellano. En aragonés, manimenos, se documenta tamién variants minoritarias como chicoira,[1] (común con o catalán xicoira), un caso de metatesi dende a radiz latina, y chocoria y chocaina.[1] A forma «chocaina» podría estar una deformación en incorporando-ie a desinencia en -aina producida por asimilación a livel popular[2] con belatros fitonimos comuns, como as «plantainas» u a «ferraina».

Desambigación editar

 
As follas basals d'a chicoria Cichorium intybus. As semellanzas morfolochicas en a fuella son o nexo d'unión de muitas plantas que se conoix popularment como chicorias.

Por tanto, con o nombre de «chicoria» u beluna d'as suyas variants, se puede fer referencia a:

Referencias editar

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 (an) VIDALLER TRICAS, Rafel, Libro de As Matas y Os Animals; Dizionario aragonés d'espezies animals y bechetals; Ed. Val d'Onsera. Zaragoza 2004. ISBN 978-84-8986-235-7
  2. (es) SAURA RAMI, José Antonio, Elementos de fonética y morfosintaxis benasquesas; Gara d'Edizions. Zaragoza, 2003. ISBN 84-7820-679-5


 
Icono de desambigación
Ista ye una pachina de desambigación en fitonimia
Ixo ye, una pachina que enumera articlos diferents con o mesmo títol y aduya a endrezar-se enta lo más adequato.
Si i yes plegato traviés de bell vinclo interno erronio, por favor torna ta correchir-lo y fer que o vinclo s'endrece ta la pachina que calga.