Asambleya

Translate icon.svg Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla.

Una asambleya ye un organo politico que prene decisions en una organización. En o caso d'os estatos gosa asumir, parcialment u de tot, o poder lechislativo y, bellas vegadas, totz os poders. Una asambleya ye formata per muitas presonas que perteneixen a l'organización, i son relacionatas u tienen premiso explicito d'a mesma ta participar-ie.

Muitas organizacions democraticas tienen una asambleya como l'organo maximo de decisión, como ye lo caso d'as organizacions socials, sindicals, profesionals y, sobretot, os estatos. As asambleyas més conoixitas son os parlamentos d'os estatos.

En o ideyario socialista de base, se clama asambleyas a las reunions de totz os afectatos per un determinato afer u de totz os miembros d'una mesma organización ta que puedan dar a suya opinión u decidir sobre un tema dreitament y sin de representants (democracia dreita). En ista mena d'asambleyas gosa preferir-se a decisión per consenso ta plegar a alcuerdos minimos aceptables per totz os implicatos, deixando-se as votacions ta os casos en que no ye fesable un alcuerdo.

EtimolochíaEditar

Una d'as primeras presencias d'a parola en textos medievals aragoneses ye en o "Libro de los Emperadors":

por la qual cosa lenperador ha mandado que fuesse feyta vna senblea comu(n) la qual feyta sentenciaron todos comunament que cada vno qui auia donacion del enperador sin Razon legitima que la tornas sin ninguna contradiccion.

A forma con epentesi antihiatica ya se troba en o sieglo XIV, en textos relativos a la Orden d'o Hespital:

item por bollas, et obliganças que fezieron en la Assembleya que se tuuo en Auinyo[1]
fueron fechas por los priors e por los otros prohómens/ qui fueron en la dicha sembleya o Capítol[2]

L'aragonés ampró esta parola antes que no se pensaba bell autor: Coromines consideraba que a parabra asamblea ye present en as luengas d'Espanya dende o sieglo XVII. Esto ya lo matizó Juan Antonio Frago Gracia, que la documentó en textos escritos en castellano d'o sieglo XVI en Aragón en os fondos d'a Orden d'o Hespital.[3]

Ye un galicismo, en francés se diz assemblée, y se puet relacionar con o verbo assembler ("chuntar"), derivato d'o latín assimulare, como ensamblar en atros idiomas. Atra interpretación lo relaciona con o verbo assimilare.

ReferenciasEditar

  1. (en) Anthony Luttrell: The hospitallers' accounts for 1373/4 and 1374/5: an aragonese text. Medievalia, Nº 5-8
  2. (ca) Ricardo Ciérbide Martinena: Edició crítica dels manuscrits catalans inèdits de l'ordre de Sant Joan de Jerusalem, segles XVI-XV. Fundació Noguera, 2002. p 96
  3. Juan Antonio Frago Gracia Archivo de Filología Aragonesa, 26-27 (1980) [1]

Veyer tamiénEditar