Metropolitán (hierarquía cristiana)
Bispe metropolitán u Arcebispe metropolitán (abreviau como metropolitán) ye o bispe d'una metropoli, ye dicir, a capital d'una antiga provincia romana, una provincia eclesiastica u una capital rechional.
O Metropolitán en as ilesias de rito románEditar
En a Ilesia catolica no bi ha guaire diferencia entre un metropolitán y un arcebispe común, manimenos a un arcebispe que no siga metropolitán li dicen Arzebispe ad personam, O metropolitán tien autoridat sobre atros bispes en atras provincias eclesiasticas ditas seus sufraganias, os quals se dicen bispes sufragants.
En os tiempos quan Uesca yera baixo dominación musulmana o territorio de l'Alto Aragón occidental y Navarra dependeban d'o metropolitán d'Aush.
O Metropolitán en as ilesias de rito griegoEditar
En a ilesia ortodoxa u "pravoslaviana" a fegura d'o metropolitán ye diferent, y tamién bi ha diferencias entre as ilesias autocefalas d'os países eslavos y las atras ilesias de rito griego. Manimenos en dengún d'estos casos os metropolitans tienen una autoridat especial sobre os bispes rechents en lurs propias provincias.
As ilesias no eslavas posan a los metropolitans dichós d'os arcebispes, y os primaus d'as ilesias locals dichós o ran patriarcal se dicen por un regular arcebispes. En o "Libro d'os Emperadors" fan mención de metropolitans:
En as ilesias eslavas os metropolitans se clasifican por d'encima d'os arcebispes, y o títol se puet fer servir tanto pa seus d'o primau como pa qualsiquier ciudat important.
En l'Imperio Austriaco o metropolitán serbisco de Karlovci teneba autoridat sobre totz os cristians ortodoxos d'o territorio baixo poder d'Austria: serbos, rumans, ecetra... En mayo de 1848 o metropolitán de Karlovci fació aplegar un parlamento serbisco sabor que decidió a creyación d'una Voivodina que incluiba Sirmia, Batchka y Banato y puyó a lo metropolitán a lo ran de patriarca.
En as ilesias vlacas hi ha habiu metropolitán en Vicina, Argeş, Suceava, en Alba Iulia, Sibiu y Bucarest
En Muntenia o primer metropolitán reconoixiu por o patriarcato de Costantinoble fue nombrau en tiempos d'o mandato de Nicolae Alexandru (1352-1364). En Moldavia o primer metropolitán fue nombrau en tiempos de Petru Musat (1375-1391) y fue reconoixiu por o patriarcato de Costantinoble en tiempos d'Alexandru ce Bun (1400-1432).
O nombramiento d'un metropolitán con seu en Sibiu en 1868 significó l'autonomía relichiosa d'os rumans d'o territoriL'Austro-Hongaro en relación con as autoridatz relichiosas ortodoxas d'os serbos de l'Imperio Austro-Hongaro.
En Vlaquia y Moldavia a ilesia ortodoxa rumana esdevién una ilesia autocefala en 1885 con a seu metropolitana en Bucarest.
Os metropolitans en a formación d'as ilesias greco-catolicasEditar
En territorio polaco-lituán se fa en 1596 una asambleya de clero ortodoxo y de fidels proclama a unión con a ilesia catolica. D'os ueito bispes se n'oposan dos, pero no son tenius en cuenta por o metropolitán de Kiev. Amaneix una ilesia uniata que reconoix l'autoridat d'o Papa pero mantién o rito bizantín, dito tamién griego.
En 1620 o patriarca de Costantinoble consagra un metropolitán en Kiev y tamién bispes d'a ilesia ortodoxa orichinal. O rei de Polonia se vei obligau a reconoixer-los en 1632, d'una traza que bi ha dos hierarquías paralelas, a ortodoxa y a "uniata". O nuevo metropolitán Per Mohila encomienza una nueva contrarreforma
Quan o metropolitán d'Alba Iulia reconoixió l'autoridat d'o Papa de Roma y en 1698 amaneixió a Ilesia d'Alba Iulia, greco-catolica, propia de part d'os vlacos transilvans.
BibliografíaEditar
- (es) André Sellier, Jean Sellier: Atlas de los pueblos de Europa Central. Acento editorial.
- (an)(es) Juan Zonaras: Libro de los Emperadores (Versión aragonesa del compendio de historia universal patrocinada por Juan Fernández de Heredia). Edición de Adelino Álvarez Rodríguez. Larumbre Clásicos aragoneses.