Aquitans
| Aquitans (†) Aquitani | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Aquitán | |||
| Vascons y ibers | |||
 Os pueblos aquitans, os suyos vicins galos y pueblos prerromans mugants d'a Peninsula Iberica | |||
Os aquitans estioron os habitants prerromans d'o territorio situato entre a Garona y os Pireneus, d'alto u baixo l'actual Gascunya, antiga Aquitania antes d'os romans.
Por l'aspecto fisico y lur luenga, Estrabón considera a os aquitans más pareixitos a os ibers que a os galos. Seguntes este mesmo autor yeran dividitos en vente pueblos. Indica que cautivaban o millo (lochico por a pobreza d'o suelo y dureza d'o clima). Entre os pueblos que cita i son:
- Auscii, en a redolata d'Aush.
- Bigerriones, en l'ueste d'o departamento d'os Altos Pireneus, que en a Edat Meya correspondeba a la Bigorra.
- Convenae, en Comenche, a la que daron nombre.
- Cocosates, en as Landas.
- Elusates, en a redolata d'Elusa (actual Eusa).
- Gates.
- Garunni.
- Ptianii.
- Sotiates, en a redolata de Sos-en-Albret (sur d'o departamento de Òlt y Garona)
- Sibulates.
- Tarbelli; en l'aria de Tarba, con menas d'oro.
- Tarusates, en a redolata de Tursan (Landas).
- Vocates.
Licinio Craso, legato de César, chusmetió en 57 aC a os aquitans. Se rebeloron en 51 aC, 38 aC y 27 aC.
Relacions con pueblos d'o sud d'os PireneusEditar
A epigrafía d'epoca romana indica que existiba una luenga emparentata con o basco actual (posiblement o propio protobasco), que coexistiba con o galo.
A relación d'os aquitans (akkitanoi en griego) con os antigos iacetans (iaketanoi en griego) s'ha dato por buena, pero no s'ha parato cuenta que o pareixito d'os nombres nomás ye casual, ya que os iacetans prenen lur nombre d'a ciudat de Iacca (actual Chaca).
Existe a hipotesi seguntes a qual os bascos actuals no se remontan a os antigos vascons d'a Val de l'Ebro, sino a o pueblo aquitán d'os auscii. De feito Ausc pareixe a mesma radiz que se troba en Euskaldunak (qui charra basco), y a ceca monetal Barscunes se puet interpretar a partir d'o celta montanyeses. Seguntes esta hipotesi a presencia d'a luenga basca fueras de l'aria pirenenca s'espliaría por a extensión d'o movimiento bagauda dende Aquitania ta Hispania en os zaguers sieglos de l'Imperio Román y en o periodo d'as invasions chermanicas y reinos barbaros.