Alemán de Pennsilvania

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Alemán de Pennsilvania
Pennsilfaanisch Deitsch
Variedaz de l'alemán central

   Condaus con a mayor proporción de fablants d'alemán de Pennsilvania

   Condaus con o mayor numero de fablants d'alemán de Pennsilvania

   Condaus con a mayor proporción y mayor numero de fablants d'alemán de Pennsilvania

Localización cheografica
Estau {{{estau}}}
País {{{país}}}
Rechión {{{rechión}}}
Parlau en Estaus Unius
Canadá
Lugars principals Mas que mas en os estaus de Pennsilvania, Ohio, Indiana y Ontario
Estatus
Atras denominacions {{{atras denominacions}}}
Charradors 40.000
Oficial en
Reconoixiu en {{{reconoixiu}}}
Regulau por
Vitalidat Baixa
Literatura
Escritors principals
Rasgos dialectals Alemán central
Clasificación lingüistica
Indoeuropea
Codigos
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3 pdc
SIL

L'alemán de Pennsilvania (en alemán de Pennsilvania Pennsilfaanisch Deitsch, en anglés Pennsylvania Dutch u Pennsylvania German, en alemán Hinterwäldler Deutsch) ye un dialecto d'o altoalemán central occidental charrau por as comunidaz amish y de l'Antiga Orden Mennonita en os Estaus Unius y Canadá, perteneixient a la mesma familia que o dialecto palatín d'o franco renano. Bi ha posiblement mas de 300.000 fablants nativos en America d'o Norte.

Ha estau tradicionalment a luenga d'os alemans de Pennsilvania, descendients d'os immigrants que plegoron en zaguería d'o sieglo XVII y primerías d'o sieglo XVIII a Pennsilvania, Maryland, Virginia y Carolina d'o Norte procedents d'os sud d'Alemanya, este de Francia (Alsacia y Lorena) y Suiza. Encara que ta muitos, o termin alemán de Pennsilvania (Pennsylvania Dutch) fa por un regular referencia exclusivament a os Amish y atros grupos mennonitas relacionadas, en realidat no tien connexión con degún grupo relichioso en particular.

En iste contexto, a parola "Dutch" que se fa servir en anglés no fa referencia a os holandeses u os suyos descendients, encara que en ista luenga s'emplega a mesma parola ta referir-se a iste pueblo europeu. Ye probable que a etimolochía d'ista parola se trobe en o significau de "Dutch" en anglés arcaico; comparable a l'alemán Deutsch (alemán), o neerlandés Duits (alemán), u a variant Diets, fendo todas ellas d'antis mas referencia a os fablants d'as luengas chermanicas occidentals en o continent europeu.[1] Alternativament, bellas fuents citan l'orichen d'o termin "Dutch" como una corrupción d'o propio endonimo "Deitsch" en alemán de Pennsilvania.[2]

Actualment se troban fablants d'ista luenga en Pennsilvania, Ohio, Indiana y atros estau d'o meyo-ueste d'os Estaus Unius y en Ontario en Canadá. Historicament, o dialecto tamién yera parlau en belatras rechions a on hue ya no se i charra. L'uso de l'alemán de Pennsilvania en os sinyals d'as carreras en muitas ciudaz de Pennsilvania (como Allentown, Reading, Lancaster y York) fue desapareixindo en plegar o sieglo XX, encara que se conservó en muitas arias rurals mientres a Segunda Guerra Mundial. Dende alavez o suyo emplego baixó prou. A excepción a dita decadencia ye o contexto d'as comunidaz de l'Antiga Orden Amish y l'Antiga Orden Mennonita, estando actualment os miembros d'istas dos collas os prencipals fablants de l'alemán de Pennsilvania.

Referencias editar

  1. Weaver, Kyle R. (2006), Meet Don Yoder Dean of Folklife Scholars, Pennsylvania Heritage, vol. 32, no. 2, p.9–10
  2. Hostetler, John A. (1993), Amish Society, The Johns Hopkins University Press, Baltimore, p. 241

Se veiga tamién editar

 
Wikipedia
Ista luenga tien a suya propia Wikipedia. Puetz vesitar-la y contribuir en Wikipedia en Alemán de Pennsilvania.