Río Onsella

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Iste ye un articlo sobre un río aragonés, afluent d'o río Aragón; ta atros usos, se veiga Onsella.

Onsella
O río Onsella, en o tramo Longars-Isuerre.
Administración
Estaus	Aragón Navarra
Territorios	{{{territorios}}}
Cheografía
Longaria	45 km
Altaria d'o naixedero	m
Naixedero	Longars (Sierra de Santo Domingo)
Desembocadura	Río Aragón en Sangüesa
Hidrolochía
Superficie d'a cuenca	272 km²
Cabal meyano	0'38 m³/s m³/s
Mapa
L'Onsella en Aragón

A Onsella ye un río aragonés, afluent d'o río Aragón, que tien una longaria de 45 km y una superficie de cuenca hidrografica de 272 km².

O suyo naixedero ye en a vertient norte d'a sierra de Santo Domingo y o río trescruza ta l'ueste, dica o río Aragón en Navarra, trescruzando por a suya val, clamata Val d'Onsella, os termins municipals de Longars (a on ye o suyo naixedero), Lobera d'Onsella, Isuerre, Urriés, Navardún y Sos d'o Rei Catolico, en dentrando en Navarra por Sangüesa, a on desaugua as suyas auguas en o río Aragón.

Aproveitamiento d'as auguas

D'antis mas yera utilizata ta transportar as troncas d'os arbols que yeran tallatos en a Sierra de Santo Domingo.

As suyas auguas tamién yeran utilizatas ta fer electricidat con una central electrica, conoixita como a Central u a Fabrica de Luz, que encara hue se veigan bellas ruinas d'ixa edificación que yera de dos plantas d'altaria.

As suyas auguas tamién son aproveitatas ta os hortals y campos de regano que bi ha mientres o suyo recorriu por a Vall d'Onsella.

Toponimia

O suyo nombre fa referencia a las antigas onseras a on viviban os onsos, en as espelungas d'a Sierra de Santo Domingo. En a parla castellanizata actual d'a redolada encara se conserva o chenero femenín d'o río, como en atros ríos aragoneses (Cinca, Uecha, Uerba, etcetra).

Natura

A cabecera d'a Onsella ye declarata zona ZEPA Natura 2000 (Zona d'Especial Protección d'Aus) y zona LIC (Lugar d'Intrés Comunitario).

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre o río Onsella.