Usuario:Mazinho/prebatinas/elizate
Una elizate u Anteiglesia (en castellán) ye una localidat u distrito municipal d'o Pais basco que tien o suyo orichen en as comunidats que s'organizaban a redol d'una parroquia y teneban como organo de gubierno l'asambleya de totz os vecinos que se reuniban en concello ubierto celebrato en o portico d'a ilesia parroquial.
Etimolochia editar
Elizate ye un termino basco formato por as parolas 'eliza "ilesia" + ate "puerta". A suya traducción literal estarba mas y menos "puerta d'ilesia", fendo referencia a o puesto an se bi celebraban os concellos d'a parroquia. A traducción d'iste vocable ta o castellán ye anteiglesia, "antis de l'ilesia".
Orichen editar
L'orichen d'ista traza d'organización que tien relieu socio-politico, ye basato en os siguents elementos:
* Existencia d'una ilesia parroquial * Institucionalización publica d'as arrocladas celebratas
En Vizcaya ista institución alazetal se consolida en creyar-se as Chuntas Chenerals, que son as reunions d'os representants d'as esferents elizates d'un territorio. Ista institución gozaba d'una ampla autonomía respecto a los organs de guvierno d'o Senyorio. Os fueros de 1452 y 1526 no incluyen más que una muy chicota normativa con respecto a las autoridats d'as elizates.
Organización editar
As elizates vizcainas formaban parti d'a denominata Tierra Llana. Se rexiban y rixen por o dreito foral; en contraposición d'os fueros d'as villas y ciudatz.
A responsabilidat d'o guvierno correspondiba a l'asambleya d'os vecins, que yera presidita por un fiel sindico y procurador cheneral, que afillaba como representacion d'a autoridat el chuzo o lanza d'a elizate.
O fiel exerciba o cargo por un periodo de tiempo determinato, normalment una anyada, y representaba a l'elizate en as Chuntas d'a merindat correspondient.
As elizates yeran dividitas en confrarias que correspondian a los suyos vicos. Actualment encara se mantien a institucion en muitos pocos puestos. Eixemplo de pervivencia d'as mesmas son as elizates de Derio y Iurreta
References editar
- Kasper, M. Baskische Geschichte Primus: 1997
- Trask, L. The History of Basque Routledge: 1997
See also editar
- The Water Tribunal of Valencia, Spain is unrelated to elizates, but also holds sessions at the church door.
External links editar
- Anteiglesia in the Spanish-language Auñamendi Encyclopedia.