Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
No entivocar-se con o pico Turbón (2.313 m), en o municipio de Torla-Ordesa.
Turbón
Turbó

Anvista de Turbón
Situación
Situación Muga entre a vall de Bardaixín y a vall de Lierp (Uesca)
Latitut 42°27'56,39"N
Lonchitut 0°08'22,97"E
Vértiz cheodesico 21315
Cheografía
Cordelera Sierras interiors pirenencas
Sierra
Macizo
Altaria 2.492 m
Alpinismo
Primera puyada
Ruta mas fácil Dende Las Vilas.
Mapa

Turbón[1] (en catalán Turbó) ye un macizo d'as sierras interiors[2] d'o Pireneu aragonés, situato en a comarca de Ribagorza, que tien a suya tuca a 2.492 metros d'altaria dencima d'o livel d'a mar, a on bi ha un vértiz cheodesico. O macico tién atras tucas destacables como o Turbonet, y o pico Aligás, con mas de 2.000 metros d'altaria.

En medio d'a tuca d'o Turbón y d'o Turbonet d'antis mas bi heba un glaciar, hue puet ver-se a Val glaciar de la Coma de San Adrián.

S'orienta de norte ta sud, dominando por l'este a cuenca d'o río Isabana y por l'ueste, a depresión de Campo.

Toponimia editar

A l'igual que Moncayo este oronimo se fa servir sin d'articlo, como veyemos en o dito meteorolochico aragonés:

Boira en Turbón / agua en Aragon

En textos grausins d'a primera mitat d'o sieglo XX veyemos tamién Turbón sin articlo:

Ridiez, Falcón, sin remedio / mo'n irem ben de maitino / antes que los esquilleros empezan a posar ruido y cuan pasen por Turbón chuflarem enta Cotiella / a mi hermano Chuanicón / y mos trobe en Santa Lestra...[3]

Protección editar

S'incluye en a Zona d'especial protección pa las aus (ZEPA) de Turbón y Sierra de Cis (ES0000281)[4] que cubre un aria de 243,94 km².

Referencias editar

Vinclos externos editar

Se veiga tamién editar


Sierras interiors pirenencas
Abodi | Aísa | Alano | Alta | Añelarra | Arbís | Arrigorieta | Arro | Artxube | Aspe | Berganui | Boumort | Calva | Campanué | Carquera | Carreu | Cis | Collarada | Cotiella | Cuberes | Chía | Chordal | Esdolomada | Espata | Espierba | Ferrera | Gurb | Larra | Límez | Longa | Montcau | Montllobar | Muro de Roda | Osa | Partaqua | Peracalç | Planas | Prada | Rocamola | Sant Corneli | Sant Cosme | Santa Engracia | Sant Martín d'a Solana | Sant Salvador | Sant Gervás | Sant Joan | Sant Visorio | Sardanera | Secús | Sestrals | Set Comelles | Telera | Tendennera | Tercui | Trallata | Tres Serols | Turbón | Ustarroz | Vernera | Zariquieta| Zucas


Mitolochía aragonesa
Dioses Anayet - Arafita - Balaitús - Bébrix - Culibiellas - Gabardiella - Gabardón - Gratal - Hercules - Pyrene
Chigants Aneto - Atland - Ciclope de l'aniello - Cherión - Chenios d'as nieus - Chigant de Muyed - Chuan Ralla - Fotronero - Guara - Home granizo de Turbón - Home granizo d'a Val d'Onsella - Rondán - Silván
Sers Basaharau - Bilbiana - Belaín - Diaple - Diaplerons - Moras - Encantaria - Ensundiero - Fada - Filadera - Folletz - Furtaperas - Hebe - Lainas - Mamés - Mariuena - Martinico - Minairons - Home choto - Home granizo - Pastor de lupos - Peinadora - Sacamantecas - Unyazas
Bruixas y bruixons Amaría d'Arbués - Catalina Aznar - Cristineta d'Alcoleya - Devinaire - Guirandana de Lai - Gracia Bielsa - Gracia de Valle - Glaudonetas - Martina Gen - Maut - Narbona d'Arcal - Pedro Arruebo - Pedro de Ysabal - Tía Casca - Tía Galga - Tía Picolla - Urganda
Animals Babieca - Buco - Caballo - Can - Craba - Dragón (Ambel, Bronchales, Dugo) - Gato - Lacuerco - Liebre - Lupo - Marta - Onso - Sirpient
Pantasmas Abad d'Alquezra - Almetas de Roldán - Berenguer de Bellvis - Celina - Cura de Benás - Doncella de Buera - Lumbretas - Guzpatas - Pantasma d'Asba - Pantasma d'a lungara - Pantasma de Sarinyena - Pantasma de Sant Chuan d'a Penya - Pantasmas de Sopeira - Pantasma d'a villa de Sos - Prior d'Urmella
Elementos

Almetas - Aniello machico - Brinzoner - Cardincha - Durendart - Esconchurador - Espantabruixas - O Libret - Religada

Leyendas

Amants de Teruel - Árbol de Sobrarbe - Barón Artal de Mur - Barón d'Escrich - Barón d'Espés - Campana de Uesca - Campana de Viliella - Cuento d'os cheposos - Fustero de Bara - Cazataire maldito - Ferrero de Serradui - Fortún de Vizcarra - Franceset de Castanesa - Fundación de Sant Chuan d'a Penya - Galino Galinás - Marieta - Palafox - Santo Gredal - Tío Apolinar - Trachinero d'Espés - O toro y a estrela - Soterrada viva d'Alfambra - Viellas pervivients

Paraches

Basa de la Mora - Pozo de Sant Lazaro - Turbón