Humphrey Bogart
Humphrey Bogart, en una escena d'a cinta de Casablanca (1942).
Humphrey Bogart, en una escena d'a cinta de Casablanca (1942).
Información personal
Calendata naiximiento: 25 d'aviento de 1899
Puesto naiximiento: Nueva York (Nueva York)
Calendata muerte: 14 de chinero de 1957
Puesto muerte: Los Angeles (California)
Ocupación: Actor
Conchuche: Helen Menken (1926-1927)
Mary Philips (1928-1937)
Mayo Methot (1938-1945)
Lauren Bacall (1945-1957)[1]
Fillos: Stephen Bogart
Leslie Bogart[1]
Sitio web: www.HumphreyBogart.com
Premios Oscar
Oscar a o Millor Actor
-1951 por The African Queen[1]
Nominato a l'Oscar a o Millor Actor
-1943 por Casablanca
-1954 por The Caine Mutiny

Humphrey DeForest Bogart, mas conoixiu por o suyo nombre artistico de Humphrey Bogart, estió un actor estausunidense, naixiu lo 25 d'aviento de 1899[2] en a ciudat de Nueva York (Nueva York), y muerto en Los Angeles (California) o 14 de chinero de 1957.[1]

Bogart prencipió a suya carrera como actor en o mundo d'o teatro, encara que dimpués pasó ta lo cine, primero como actor de serie B y, dende meyaus d'os anyos 1930 como actor destacau. D'entre la suya filmografía, cintas como The Petrified Forest, High Sierra, The Maltese Falcon, Casablanca, To Have and Have Not u The African Queen son consideradas como bel unas d'as millors cintas d'a historia d'o cine.

Primeras anyadas editar

Naixiu de Nueva York o 25 d'aviento de 1899, Humphrey Bogart yera o fillo mayor[1] de Belmont DeForest Bogart (medico cirurchano) y a suya esposa Maud Humphrey (una prestichiosa debuxant),[3] con ascendencia neerlandesa y britanica. Yera una familia de clase social meya-alta,[4] encara que o suyo ascenso social yera recient, y o güelo de Humphrey yera un posador,[5] que dio a o suyo fillo (o pai de Humphrey) como nombres os apellius de familias de l'alta burguesía de Nueva York.[6] A mai de Humphrey yera filla d'una familia d'a burguesía de Nueva York, emparentada con Winston Churchill y con Diana Spencer, a princesa de Galas.[7]

Asinas, a suya familia yera propietaria d'una segunda residencia a lo canto d'o lago Canandaigua, a l'ueste d'o estau de Nueva York, a on yera lo yate de su pai; ista residencia l'heba adquiriu Belmont DeForest Bogart en 1899.[8] Sindembargo, sus pais bebeban alcol en exceso, y su pai yera morfinomano, como atros medicos d'a suya epoca (encara que por un accident, en estar atropellau por un coche de caballos),[9] y Bogart creixió con mancas emocionals, confiau a sobén a criaus d'a familia,[10] que, amás, maltractaban a Humphrey y a las suyas chirmanas Frances y Catherine.[11]

Estudió en a Delancey School[12] (1904-1908) y la Trinity School de Nueva York[12] (1909-1917). En a Trinity School estió o blanco d'as burlas d'os suyos companyeros, que li penchoron a reputación d'afeminau por o suyo aspecto pulcro y por posar ta las ilustracions d'a suya mai; dica que tenió 13 anyadas, una criada d'uniforme almidonau lo reculliba a la salida d'a escuela.[13] Sindembargo, en o suyo lugar de residencia yera o chefe d'un grupo d'amigos, y teneba buena reputación; mesmo salvó de morir afogau a lo nieto d'un banquero d'a localidat, fillo d'a escritora Mary Hamlin.[14]

En 1917, a familia se tresladó ta Fire Island, albandonando la suya residencia en o lago Canandaigua, con as protestas de Humphrey. En a suya nueva residencia, Humphrey Bogart se fació amigo con Bill Brady, un chodigo de Nueva York fillo d'un empresario teatral de Broadway, y yera asiduo vesitant d'os teatros de Broadway.[15] Su pai decidió de matricular a o suyo fillo en a Phillips Academy d'Andover, Massachusetts,[1] ta parar-lo ta la dentrada en a Universidat,[16] encara que dimpués lo espachoron, en mayo de 1917.[17]

O 28 de mayo de 1917, Bogart s'alistó en a Reserva Naval d'a United States Navy, l'Armada estausunidense.[17] Prenió parte asinas en a Primera Guerra Mundial con l'Exercito estausunidense,[1] ta estar feriu en o labio mientres yera tripulant d'un barco que recibió torpedos d'un submarino alemán; iste yera o secreto d'a suya sonrisa dimpués en o cine y d'o suyo ceceo. Sindembargo, no ye clara ista explicación, ya que tamién se diz que a ferida li'n fació su pai de nino, u bien en una baralla con un deteniu militar a qui Humphrey escortaba.[18]

Dimpués d'estat licenciau, Bogart buscó treballo y prebó muitos oficios, y o suyo tiempo libre lo dedicaba a veyer obras teatrals con os suyos amigos.[19] Uno d'istos amigos, Kenneth MacKenna, li consiguió un treballo de director cinematografico y atro de guionista, pero Bogart fació una pesima labor en istos dos campos.[20]

Carrera en o teatro editar

 
Humphrey Bogart en The Petrified Forest (1936).

En 1921, Bogart prencipió a suya carrera como actor en o teatro, en Brooklyn (Nueva York). Fació un papel muy simple, de nomás que una frase, y repitió en mayo de 1922, encara que no ye mencionau en as criticas d'a obra. En chunio de 1922 fació un chicot papel, y o 16 d'octubre yera o segundo galán en una obra teatral.[21] No heba recibiu garra formación como actor, y a critica teatral li estió mas que mas desfavorable, encara que Bogart perseveró y estrenó una obra, Drifting, con buena critica en noviembre de 1923.[22] En ista obra conoció a Helen Menken (a suya futura muller), qui substituyó a l'actriz prencipal, que yera amanada a librar.[23] Bogart fació dica 1935 un total de 21 produccions teatrals.

O 20 de mayo de 1926 casó con a suya primera muller, Helen Menken. Helen yera intresada en a voda por l'amistat de Humphrey con bels criticos teatrals importants, y Humphrey temeba porque a suya muller cobraba mas diners, remerando a historia d'a suya propia familia.[24] Dende o mes siguient, en chunio, o matrimonio yera deseparau de feito, con Humphrey treballando en Chicago y Helen descansando en Nueva York.[25] Helen demandó o esvurcio y partió enta Londres, encara que o esvurcio no fue oficial dica 1927;[25] Humphrey y Helen mantenioron sindembargo a suya amistad.

En abril de 1928 casó con Mary Philips, a suya segunda esposa. L'heba conoixiu en agüerro de 1927, en a fiesta d'o enguero d'a cinta The Jazz Singer.[26] Mary heba refusau antis a l'actor y director Kenneth MacKenna.[27]

En 1930 li clamoron de Hollywood, ufrindo-li un papel en una cinta, pero cuan plegó en California trobó que o papel yera ta l'actor Charles Farrell, encara que li encargoron d'ensenyar a fablar a Farrell, actor d'o cine mudo; en pagas, li ufrioron un papel en a cinta A Devil with Women, d'Irving Cummings, con Victor McLaglen en o papel protagonista. Dimpués treballó en Body and Soul, d'Alfred Santell, con Charles Farrell y Elissa Landi en os papels protagonistas.[28]

Bogart fació asinas bels chicoz papels, encara que no yera contento d'o suyo treballo ni d'as ofertas que i teneba. A finals de 1931 Humphrey decidió albandonar o mundo d'o cine y tornar ta Nueva York ta seguir con a suya carrera teatral, amás de rendrezar a relación con a suya muller, qu s'heba enfredau mientres ista separación.[29]

A prencipios de 1932 li ufrioron un papel en a cinta Love Affair, de Thornton Freeland, y Humphrey acceptó. Sindembargo, o contrato que heba sinnau con a Culumbia Records fue cediu por ista companyía a la companyía Warner, ta treballar como actor de reparto en a cinta Big City Blues, de Mervyn LeRoy. O director LeRoy estió contento con o treballo de Humphrey, y fació unatro papel d'actor de reparto ta iste director en Three on a Match. Humphrey, atra vegada descontento, tornó a albandonar o cine.[30]

Sindembargo, debiu a la Gran Depresión yera mas difícil trobar un papel en o teatro que en o cine y Humphrey no trobaba papels de luenga durada, sino nomás que treballos d'un par de semanas, en un contexto de salas de teatro sin d'espectadors. Antiparte, Mary no trobaba tampoco treballos destacaus, encara que sí trobaba mas que o suyo esposo.[31] Asinas, en 1934 Humphrey acceptó un chicot papel de gángster en a cinta Midnight, de Chester Erskine, un papel que pasó sin pena ni gloria.[32] Por ixas envueltas morió o suyo pai, y Humprey dentró en un periodo de depresions.[33]

Por ixas calendatas li ufrioron o papel fundamental d'a suya carrera teatral, que sería o suyo pasaporte definitivo ta lo cine: a interpretación de Duke Mantee en a obra Invitation to a Murder, obra en a que Bogart recibió criticas muit favorables. En o enguero d'a cinta, os espectadors buscaban as cadieras mas proximas a l'escenario ta veyer d'amán a famosa barba de Humphrey, que no s'heba maquillau ta la suya interpretación.[34]

En Broadway conoixió a l'actor Spencer Tracy, qui estió lo primero en dir-li familiarment Bogie.

Carrera cinematografica editar

 
Humphrey Bogart en 1939 en a cinta Dark Victory.

Encara que Bogart heba participau en bellas cintas como actor segundario, a suya carrera yera d'actor teatral.[1] Sindembargo, en 1934, mientres yera protagonista d'a obra teatral Invitation to a Murder, li veyió o productor teatral Arthur Hopkins y li ufrió un puesto en a obra teatral The petrified forest, basada en una obra de Robert E. Sherwood, ta interpretar o papel de Duke Mantee. Con iste papel, Bogart fació un total de 197 representacions en a ciudat de Nueva York, compartindo o escenario con Leslie Howard, qui li prometió a suya aduya si la obra teatral yera adaptada ta o cine.[1]

Asinas, cuando a productora cinematografica Warner Bros compró los dreitos d'a obra dimpués de que en chinero de 1935 Jack L. Warner, vicepresident y uno d'os propietarios de Warner Bros, viachase dende California enta Nueva York ta veyer a Bogart en a suya interpretación,[35] Leslie Howard, que teneba os dreitos ta o teatro,[36] insistió ta que se concediese o papel en a cinta a Bogart y no a Edward G. Robinson, que yera l'actor esleyiu por a productora en estar ya un actor consagrau y conoixiu por o publico.[37] Antiparte, Edward G. Robinson yera ya considerau como un actor especializau en papels de gángster dende prencipios d'os anyos 1930, encara que teneba la clausula d'aprobar antis toz os guions d'as suyas cintas, y a Warner Bros miraba de rentabilizar o sueldo que li pagaba, encara que no faciese denguna cinta, en ufrir-li iste papel.[37] Leslie Howard, a qui Bogart heba demanau a suya aduya, encara que yera en Escocia, ninvió iste telegrama a Warner Bros:[38]

A l'atención de Jack Warner
Insisto en que Bogart interprete a Mantee, sin Bogart no bi ha alcuerdo

Leslie Howard tornó a Nueva York o 26 de setiembre y una semana dimpués, Bogart sinnaba o suyo contrato con a Warner Bros.[38]

Asinas, en 1936 s'estrenaba la cinta The Petrified Forest, dirichida por Archie Mayo, con os actors Leslie Howard y Bette Davis. As criticas estioron muit favorables, y Bogart recibió numerosas ofertas de papels, toz d'hombre duro. Antiparte, a la suya muller, l'actriz teatral Mary Philips, no li cuacaba albandonar a suya carrera en o teatro ta trasladar-se ta Nueva York, y s'esvurcioron. O 21 d'agosto de 1938, Humphrey Bogart casó con Mayo Methot.

Dende 1936 dica 1940, Humphrey Bogart fació una nueva cinta cada dos meses, porque no yera o prencipal actor d'a productora Warner Bros, que preferiba a atros actors, como James Cagney, Edward G. Robinson, Victor McLaglen, George Raft u Paul Muni.

Carrera ta la fama editar

High Sierra editar

En 1941 Humphrey actuó en a cinta High Sierra, dirichida por Raoul Walsh, con guión de John Huston y con os actors Ida Lupino y Alan Curtis. James Cagney y George Raft heban refusau o papel, porque o personache moriba en rematando la cinta. Encara que Bogart yera o malo d'a cinta, o suyo papel li permetió destacar, porque yera un papel mas profundo y mas completo que os anteriors papels que heba feito ta o cine.

The Maltese Falcon editar

En o mesmo anyo, George Raft refusó tamién o papel de Sam Spade en The Maltese Falcon, una cinta dirichida por John Huston, con Mary Astor, Peter Lorre y Sydney Greenstreet. Como a cinta yera un remake, Raft pensó que millor sería no partecipar-ie.[1] Estió lo primer papel protagonista en a filmografía de Humphrey Bogart, y a suya carrera despegó.

Casablanca editar

 
Humphrey Bogart y Sydney Greenstreet en 1942 en a cinta Casablanca.

En 1942 Bogart rodó a cinta Casablanca, d'o director Michael Curtiz, con l'actriz Ingrid Bergman, en interpretando-ie o papel de Rick Blaine, o propietario d'o café Rick's de Casablanca, qui yera antigo miembro d'as Brigadas Internacionals mientres a Guerra Civil espanyola. Yera o suyo primer gran papel romantico, encara que rodiau d'a propaganda belica (Estaus Unius ya heba dentrau en a Segunda Guerra Mundial, y a cinta charra discretament d'o colaboracionismo d'a Francia de Vichèi y tamién d'a Resistencia francesa y europea en cheneral). Hue, ye considerada como una cinta mitica en a historia d'o cine, con a-saber-las referencias que tien de toda traza en a cultura popular universal. Por o suyo papel en ista cinta, Bogart fue nominau a l'Oscar a o Millor Actor (1943), estando asinas a suya primera nominación a iste premio. Como curiosidat, mientres o rodache d'as escenas d'a cinta, Bogart portaba d'alzas en os suyos zapatos ta que no se notase la diferencia d'altaria entre él y Ingrid Bergman.[39]

En Espanya, la cinta fue censurada por o Gubierno franquista, ta fer de Rick Blaine no pas un antigo miembro d'as Brigadas Internacionals, so que un vulgar contrabandista d'armas en favor d'Etiopía mientres a invasión italiana en 1935 y mientres as luitas de guerrillas contra os italians. Cal parar cuenta que os militars sublevaus en Espanya contra los cuals luitoron as Brigadas Internacionals yeran os gubernants d'o país en 1942 dimpués de ganar a guerra.

Atras cintas de tematica belica de Bogart en ixe inte estioron: Action in the North Atlantic, de Lloyd Bacon (1943); Sahara, de Zoltan Korda (1943); u Passage to Marseille, de Michael Curtiz (1944). En istas cinta Humphrey Bogart consolidó a suya carrera d'actor prencipal. Amás, destacan en istas cintas nuevas referencias a la Guerra Civil espanyola. Asinas, en Sahara uno d'os soldaus franceses que i amanixen ye tamién un antigo miembro d'as Brigadas Internacionals, que diz que ye en a luita contra o faixismo dende 1936 en Espanya.

To Have and Have Not y Lauren Bacall editar

 
Humphrey Bogart y Lauren Bacall en una entrevista radiofonica mientres a Segunda Guerra Mundial.

En 1944, Bogart rodó la cinta To Have and Have Not, dirichida por Howard Hawks, con Walter Brennan, Lauren Bacall y Dolores Moran.

En ista cinta s'encetó a relación entre Bogart y Lauren Bacall[1] (una relación que trascendió mesmo ta las escenas d'a cinta, que se convertió asinas en una atra d'as cintas miticas en a filmografía de Bogart), relación que continó dica lo suyo matrimonio o 21 de mayo de 1945 en o Malabar Farm State Park (Lucas, Ohio), en casa d'o suyo amigo l'escritor y Premio Pulitcer Louis Bromfield.

Bogart y Lauren tenioron dos fillos en o suyo matrimonio: Stephen y Leslie (ista zaguera recibió o suyo nombre en homenache a Leslie Howard, qui heba muerto mientres a Segunda Guerra Mundial).

Plegan os premios editar

En 1951 Bogart estió o protagonista en a cinta The African Queen, dirichida por John Huston, con Katharine Hepburn. O rodache se fació en Africa, y estió muit difícil y con muitas complicacions. Asinas, toz os actors y tecnicos sufrioron de disentería mientres a filmación, encara que no pas Humphrey Bogart ni tampoco lo director d'a cinta, John Huston, que seguiban una estricta dieta de whisky, decindo que con ixo ya yera prou ta evitar a malautía...

Por o suyo papel en ista cinta, Bogart recibió o Premio Oscar a lo Millor Actor, estando iste l'unico Oscar que recibió mientres a suya carrera cinematografica.

O Macarthismo editar

En os primeros anyos 1950, o senador Joseph McCarthy, que yera obsesionau por a presunta influencia comunista en a vida politica y social d'os Estaus Unius, logró l'establimiento d'un Comité d'o Senau d'os Estaus Unius ta l'investigación d'as actividaz antiamericanas que, seguntes deciba, feban os comunistas infiltraus en toz os puestos d'importancia d'o país. Estió lo clamau Comité d'Actividaz Antiamericanas, con una gran actividat en o mundo d'o cine. Bels actors, productors y directors, como Walt Disney, Elia Kazan, Robert Rossen, Budd Schulberg, Sterling Hayden u Adolphe Menjou colabororon con o Comité, informando-le sobre as actividaz y opinions d'os suyos companyers en o mundo d'o cine.

Sindembargo, Humphrey Bogart y a suya muller Lauren Bacall estioron activistas en contra d'o Comité y d'o macarthismo, y se convertioron asinas en esfensors d'as libertaz, como continuación d'as posturas politicas liberals de Humphrey y Lauren. Beluns d'os suyos amigos fuoron perseguius por o Comité, y clamoron a declarar en ixe Comité a o mesmo Bogart, de qui cal parar cuenta que li cuacaba fer papels de personaches con ideyas politicas ubiertament d'ezquierda u a lo menos con compromisos socials abanzaus, como fació en 1942 en Casablanca.

As zagueras anyadas editar

Pos os suyos problemas de salut, dende meyaus d'os anyos 1950 Bogart redució a suya participación en o cine, encara que dica 1956 continó actuando. Dimpués se recluyó en a suya casa, a on recebiba vesitas d'os suyos amigos, Katharine Hepburn y Spencer Tracy.

A suya muerte editar

Humphrey Bogart morió o 14 de chinero de 1957 en a ciudat de Los Angeles (California), por un cáncer d'esofago,[1] dimpués d'una larga malautía y cuantas operacions. Heba refusau aduya medica dica 1956.

Atras actividaz editar

Estió o fundador d'a productora cinematografica Santana, chunto con o director cinematografico Anatole Litvak.[1]

Premios editar

En 1951, Humphrey Bogart recibió o solo gran premio d'a suya carrera, l'Oscar a o Millor Actor, por o suyo papel en a cinta The African Queen, de John Huston, con Katharine Hepburn, en uno d'os suyos papels mas atipicos. A sobén ye recorduo mas por os suyos papels de cine negro y a ormino por a suya interpretación de Rick en a mitica cinta Casablanca (1942), de Michael Curtiz, con Ingrid Bergman.

Antiparte, en 1943 fue nominau a l'Oscar a o Millor Actor por o suyo papel en Casablanca, dirichida por Michael Curtiz, y en 1954 fue tamién nominau a l'Oscar a o Millor Actor por The Caine Mutiny, una cinta dirichida por Edward Dmytryk.

Filmografía[40] editar

Actor editar

Anyo Títol d'a cinta Papel Director Reparto Atros
[[]] [[]][41] [[]] [[]]

Bibliografía consultada editar

Vinclos externos editar


Predecesor:
José Ferrer
Oscar a o Millor Actor
1951
Succesor:
Gary Cooper
Predecesor:
Ronald Colman
Gary Cooper
Walter Pidgeon
Monty Woolley
Nominato a l'Oscar a o Millor Actor, con
Gary Cooper, Walter Pidgeon y Mickey Rooney

1943
Succesor:
Charles Boyer
Barry Fitzgerald
Cary Grant
Alexander Knox
Predecesor:
Marlon Brando
Richard Burton
Montgomery Clift
Burt Lancaster
Nominato a l'Oscar a o Millor Actor, con
Bing Crosby, James Mason y Dan O'Herlihy

1954
Succesor:
James Cagney
James Dean
Frank Sinatra
Spencer Tracy


Referencias editar

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 (es) Christian Aguilera y Núria Dias: Los actores de los Oscar del siglo XX, L'Hospitalet de Llobregat (Barcelona) 1999, ISBN 84-930559-0-5.
  2. (Sperber-Lax, 1997:32): Encara que o certificau de naixencia ye hue desapareixiu, o diario Ontario County Times publicó lo 10 de chinero de 1900: Naixencia: de Nueva York, o 25 d'aviento de 1899, a lo doctor y a la sinyora Belmont DeForest Bogart, un fillo varón. Sindembargo, bels autors citan o 23 de chinero de 1899 como a calendata de naixencia de Humphrey, en afirmando que a suya naixencia en aviento ye un truco d'o estudio cinematografico ta reducir a suya edat.
  3. (Sperber-Lax, 1997:19)
  4. (Sperber-Lax, 1997:18)
  5. (Sparber-Lax, 1997:25)
  6. (Sperber-Lax, 1997:26)
  7. (Sperber-Lax, 1997:29)
  8. (Sperber-Lax, 1997:17)
  9. (Sparber-Lax, 1997:28)
  10. (Sperber-Lax, 1997:20-22)
  11. (Sperber-Lax, 1997:24)
  12. 12,0 12,1 (Sperber-Lax, 1997:33)
  13. (Sperber-Lax, 1997:34)
  14. (Sperber-Lax, 1997:35)
  15. (Sperber-Lax, 1997:40)
  16. (Sperber-Lax, 1997:41)
  17. 17,0 17,1 (Sparber-Lax, 1997:46)
  18. (Sparber-Lax, 1997:48)
  19. (Sparber-Lax, 1997:50)
  20. (Sparber-Lax, 1997:51-52)
  21. (Sparber-Lax, 1997:53)
  22. (Sparber-Lax, 1997:54)
  23. (Sparber-Lax, 1997:56)
  24. (Sparber-Lax, 1997:58)
  25. 25,0 25,1 (Sparber-Lax, 1997:59)
  26. (Sparber-Lax, 1997:60)
  27. (Sparber-Lax, 1997:61)
  28. (Sparber-Lax, 1997:64)
  29. (Sparber-Lax, 1997:65)
  30. (Sparber-Lax, 1997:66)
  31. (Sparber-Lax, 1997:67)
  32. (Sparber-Lax, 1997:68)
  33. (Sparber-Lax, 1997:69)
  34. (Sparber-Lax, 1997:70)
  35. (Sparber-Lax, 1997:73)
  36. (Sparber-Lax, 1997:75)
  37. 37,0 37,1 (Sparber-Lax, 1997:77)
  38. 38,0 38,1 (Sparber-Lax, 1997:79)
  39. (es) En a revista Fotogramas, numero 2.029, noviembre de 2012, pachina 50.
  40. (en) Humphrey Bogart en Internet Movie Database.
  41. (en) [ '] en Internet Movie Database.