Diana (diosa romana)

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Diana ye en a relichión romana a diosa d'as selvas y a caza y presenta una vinclación con a luna. Ye representata con un arco y sayetas. L'animal consagrato a Diana ye o ciervo. En a interpretatio romana l'Artemisa griega fue considerata como a mateixa diosa que a Diana romana. En a Peninsula Iberica o culto a diana u entidaz mitolochicas relacionatas con ella continó en tiempos d'a cristianización forzata y fosilizó en o folklore asturiano como as xanas. D'a mesma traza fosilizó en os Balcans como a zanë d'a mitolochía albanesa y zană, que significa fada en o folklore rumano.

Estatua de Diana cazataira en o Museu Metropolitano d'Arte de Nueva York feita por Augustus Sant-Gaudens.

Etimolochía editar

A etimolochía de Diana se relaciona con diferents teonimos u nombres de personaches mitolochicos indoeuropeus como Danae en Grecia, Danu u Dana en Irlanda u Anna Purna en a India.

Entre os teonimos romanos Diana guarda relación etimolochica con Anna Parenna y con Chan.

Culto a Diana en Hispania editar

En a Hispania romana o culto a Diana estió muito extendillato. En Lepida Celsa bi heba un templo dedicato a Diana on huei se troba a ermita de Sant Nicolau de Bari de Viliella d'Ebro.

Senyal toponimico editar

A diosa Diana inspiró a creyación de toponimos como Fontchanina en Ribagorza on bi ha una montanya con un cabalto en forma de perfil de muller; tamién s'ha dito que Layana teneba relación. Fuera d'Aragón un toponimo relacionato con Diana ye Denya en Alicant, y La Chana en Castellón, que ye pareixito a Lanacha u La Nacha en os Monegros.