Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Corsos
Corsi
Corsos en 1923
Rechions con comunidaz importants
Corcega 322.120
Francia 1.000.000 ~ 1.200.000
Italia 6.200
Cerdenya 200.000 ~ 300.000
Idiomas
Corso y francés.
Relichión
Catolica romana
Pueblos relacionaus
Atros pueblos latinos
Mapa

Extensión d'os corsos

Os corsos[1] (en corso corsi, en francés corses) son os habitants nativos de Corcega. Son uns 250.000 habitants y charran un romance italico pareixito a lo toscano pero standardizato como una luenga propia. A mayoría son catolicos. Muitos corsos emigroron u han emigrato recientment ta Italia, Francia u as antigas colonias de Francia.

Modo de vida tradicional editar

Bi ha poblatos de chent sedentaria y poblatos de chent transhumant.

Organización social editar

Bi ha familias extensas, unas relacions economicas, socials y politicas dirichitas por o clientelismo. A vendetta ye tipica d'a sociedat tradicional corsa, y encara que no en ye exclusiva, los ha feito famosos en Francia.

Historia editar

Encara que os reis d'a Corona d'Aragón se proclamaban reis de Corcega, nunca no han dominato de verdat a isla. A Republica de Chenova ha tenito mes control sobre os corsos que no atros estatos. Dende 1768 Corcega pasó a depender de Francia. O estato francés acabó con a piratería en Corcega. En a revolución francesa Corcega quedó mes vinclata a Francia, y estió o corso Napoleón Bonaparte qui prenió o poder dimpués en Francia. En o sieglo XIX os corsos que quereban puyar socialment emigraban u s'alistaban en l'Exercito francés. Muitos participoron en a expansión colonial francesa, y centenars de mils emigroron t'Alcheria. Cuan os corsos emigratos fuoron repatriatos en a decada de 1960 Corcega se modernizó.

En l'actualidat as actividaz tradicionals de l'interior son en crisi y o turismo se i desembolica. Se produce un cambio cultural que se denuncia como "colonialismo interno" y bi ha un nacionalismo con una versant terrorista. En a decada de 1980 o gubierno francés atorgó una amnistía y una devolución de poders a las organizacions rechionals. L'autonomía corsa fue ixamplata en 1991.

Referencias editar

Corsos famosos editar