Bangkok

	Bangkok; กรุงเทพฯ
	Localidat de Tailandia
Estau	Tailandia
Superficie	1.568,7 km²
Población; • Total; • Densidat	; 8280925 hab. (2010); 4.426 hab/km²
Altaria; • Meyana	; 2 m.
Codigo postal	10###
Ríos	Chao Phraya
Coordenadas	13°45’ 0’’N100°31’ 0’’E
	Bangkok Bangkok en Tailandia
	Web oficial

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Bangkok (en tailandés กรุงเทพฯ, กรุงเทพมหานคร, u Krung Thep, Krung Thep Mahanakhon) ye a capital y a ciudat mas gran de Tailandia, con una población de 8.538.610 (1990). A ciudat ye situata en a marguin oriental d'o río Chao Phraya, amán d'o Golfo de Tailandia.

Bangkok ye una d'as mas creixients, economicament dinamicas y socialment progresivas ciudaz d'o Sudeste Asiatico. A os habitants d'a ciudat les cuaca pensar que emerchen como un centro rechional ta rivalizar con Singapur y Hong Kong, pero tien escasas infraestructuras y bi ha problemas socials debito a o suyo rapedo creiximiento. Ye tamién un d'os destins turisticos mas populars d'o mundo.

Toponímia editar

O nombre d'a ciudat, escrito debant d'un edificio oficial

O nombre cerimonial completo de Krung Thep ye กรุงเทพมหานครอมรรัตนโกสินทร์มหินทร - ายุธยามหาดิลกภพนพรัตนราชธานีบูรีรมย์ อุดมราชนิเวศน์มหาสถานอมรพิมานอวตารสถิตสักกะทัตติยวิษณุกรรมประสิทธิ์ | Krungthepmahanakhon Amonrattanakosin Mahintharayutthaya Mahadilokphop Noppharatratchathaniburirom Udomratchaniwetmahasathan Amonphimanawatansathit Sakkathattiyawitsanukamprasit, que significa Ciudat d'ánchels, a gran ciutat, a ciutat de choya eterna, a ciutat impenetrable d'o dios Indra, a magnifica capital d'o mundo dotata con nueu chemas preciosas, a ciudat goyosa, que abunda en un colosal Palacio Reyal que s'asemella a o domicilio divín a on reinan os dioses reencarnatos, una ciudat brindata por Indra y construita por Vishnukam. Ta facilitar as conversacions os tailandeses se referieren a ella como Krung Thep Maha Nakhon. O Libro Guinness d'os Récords no la reconoixe como a ciudat con o nombre mas largo d'o mundo ya que ye un toponimo en desuso.

O récord lo tien Taumatawhakatangihangakoauotamateturipukakapikimaungahoro-Nukupokaiwhenua kitanatahu, tozal de Nueva Zelanda, con 92 letras.

Cheografía fisica editar

Ye situata a cantos d'o delta d'o río Chao Phraya que trescruza a parti ueste d'a ciudat. En l'extremo sud d'a ciudat bi ha o Golfo de Siam con o puerto comercial de Bangkok.

A zona d'Administrativa Especial de Bangkok tien 1568,7 km², por lo que ye a 68^ena provincia de Tailandia por superficie. Gran parti d'a zona ye considerata a ciudat de Bangkok, por tanto, la converte en una d'as ciudaz mas grans d'o mundo.^[1] O río Chao Phraya, que tien una largaria de 372 km, ye a caracteristica cheografica prencipal d'a ciudat de Bangkok. A compleganza d'o río Chao Phraya, amán de Bangkok y as provincias amanatas incluyen una serie de planas y deltas d'os ríos que desembocan en a badía de Bangkok a bels 30 km a o sud d'o centro d'a ciudat. Ixo fa que s'haiga denominato a Bangkok como a a "Venecia d'Orient", por o gran numero de canals y vías d'augua que dividen l'aria en parcelas deseparatas de tierra. A ciudat, mientres un periodo de tiempo emplegó istas canals, que abundaban en Bangkok, como divisions d'os districtos d'a ciudat. Manimenos, como a ciudat creixió a-saber-lo en a segunda metat d'o sieglo XX, o plan fue albandonato y un sistema de división diferent fue adoptato.

Mercato flotant en as canals de Bangkok

Bangkok se troba a uns dos metros (6,5 piez) d'altaria sobre o ran d'a mar, feito que causa cuantos problemas ta a protección d'a ciudat contra as inundacions mientres a temporata d'os monzons, por lo que s'han de meter barreras ta evitar que l'augua dentre en as carreras. Manimenos, dimpués d'as plevias l'augua gosa puyar en as canals y o río se desborda d'o cauz, fendo inundacions. L'Administración Metropolitana de Bangkok (BMA) ha instalato recientment mas bancos a o costato de bellas canals ta mirar que o ran de l'augua en puyar no brinque si supera o ran d'as carreras. Con tot y con ixo, bi ha bellas desavantallas en as rotas d'o canal mas amplo de Bangkok, y en a ciudat se diz que se funde una mitjana de dos centimetros a l'anyo y que se troba de tot en mel meyo d'un pantano.^[2]

Clima editar

Bangkok tien un clima tropical de sabana (con estación seca y estación humida), seguntes o sistema de clasificación climatica de Köppen. As temperaturas meyanas en a ciudat son uns 2 °C (3,6 °F) superiors a las que s'han dato en l'aeropuerto de Don Mueang mientres o periodo 1960-1990. A maxima temperatura rechistrata estió de 40,8 °C, en mayo de 1983, y a temperatura mas baixa nuca rechistrata ye de 9,9 °C, rechistrata en chinero de 1955. As temperaturas mas baixes se rechistroron en chinero de 1924, chinero de 1955, chinero de 1974 y aviento de 1999. L'anyo mas caloroso rechistrato estió 1997 (meyana anyal en Don Muang de 30,0 °C), y o mas fredo estió 1975 (meyana anyal en Don Muang de 26,3 °C). A temperatura maxima mas freda mientres o día fue rechistrata en aviento de 1992, con 19,9 °C.

Zones verdas y prencipals parques editar

O parque Lumphini

Bangkok tien grans arias con vechetación conservatas u bien por o Departamento Nacional Forestal u designatas como zonas verdas. A ciutat manimenos, contina sin desembolicar un prochecto de cinturón verde, ya que l'actividat economica contina plegando ta a capital, fendo que se creyen zonas urbanas plenas de construccions en os suburbios ta a masiva plegata d'habitants.

Bangkok ye conoixita pors os suyos grans sectors verdes en o centro d'a ciudat, incluyindo o gran parque forestal entre Yannawa y Samut Prakan. Ista parti d'a ciudat cubre un aria de mas de 50 km² y ye destinata a reducir o impacto d'as grans industrias de l'ueste y o sud d'a zona metropolitana de Bangkok. Belunas d'istas arias son intencionadament poco desembolicatas ta protecher-las contra a urbanización, mientres que atras son terreno perdito mientres a crisi financera asiatica.

O parque Lumphini ye famoso a ran rechional. Reconoixito como o Central Park de Bangkok, fue construito en a decada de 1920 por Rama VI con ista intención. Dende alavez ha estato emplegato ta celebrar-ie grans escaicimientos, as cerimonias d'a Constitución de Tailandia, y estió un campamento ta os soldatos chaponeses mientres a Segunda Guerra Mundial. Os dominches, as puertas de l'ueste son ubiertas ta os corredors ta ir enta a carretera de Silom. O parque por un regular ye zarrato de nueiz debito a la incidencia d'actos de vandalismo, robos y asasinatos. O parque Chatuchak y o parque Rama IX son dos d'os parques mas grans de Bangkok. Toz dos, construitos en os zaguers 50 anyos atienden a la población d'os suburbios de Bangkok, son granizos y incluyen os chardins botanicos, clubs y complexos esportivos, chardins angleses/franceses/chaponeses, asinas como grans estanyos y lacos. Atros parques famosos incluyen o d'a Reina Sirikit, amán de Lat Yao, o de Benchasiri en Sukhumvit, o de Saranrom en o Gran Palacio, Sanam Luang, Suan Romaneenat, y o parque Dusit.

Economía editar

Panoramica d'a ciudat de Bangkok dende un d'os suyos gratacielos

Bangkok ye o centro economico de Tailandia. O río Chao Phraya permite que Bangkok funcione como puerto. A Bolsa de Comercio de Tailandia ye situata en a suya capital. O turismo ye una d'as fuents prencipals d'ingresos.

A ciudat contiene muitos templos budistas (conoixitos en tailandés como wats), y entre os mas conoixitos son o Wat Pho y o Wat Arun. O camín Khaosan, amán d'o complexo d'o Gran Palacio, ye un destín popular ta os chóvens con mochila. As instalacions educativas y culturals de Bangkok incluyen cuantas universidaz, una academia d'artes politas, un teatro nacional y un museu nacional.

Os alimentos procesatos, a fusta y os teixitos encabezan as exportacions. As plantas industrials incluyen molins de roz, fabricas de cemento, serrerías, refinerias de petrolio y astillers. A ciutat ye un centro de choyería famoso, a on se merca y vende archent y piezas de bronce. Encara que tecnicament ilegal, a prostitución ye una d'as actividaz prencipals de Bangkok, convertindo a la ciudat en un destín popular ta o turismo sexual.^[3]

Infraestructura editar

Bangkok conta con dos aeropuertos civils: Don Mueang (ดอนเมือง) a o norte y Suvarnabhumi (สุวรรณภูมิ) a o sudeste.

O rete de transporte automobilistico ye sobrecargato a tamas d'as milloras que s'han feito. Actualment bi ha tres linias de metro elevato (BTS) y una linia de metro soterrano. A zaguera linia de metro elevato fue inaugurata en agosto de 2009, connectando l'aeropuerto de Suvarnabhumi con o centro d'a ciudat.

A ciudat conta dende l'antigüidat con un sistema de canals, conoixitos como "khlong". Belunas d'istas canals contan con un sistema de barcas motorizatas que se fan servir como transporte publico.