Aceleración

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

L'aceleración ye una magnitut fisica que indica como cambeya a velocidat d'un cuerpo en relación con o tiempo. Ye decir, indica a rapideza de l'aumento u a disminución d'a velocidat d'o movimiento.

O grafico amuestra a variación d'a velocidat, v, a o largo d'o tiempo, t, d'un móbil que no cambeya de dirección. En cada punto d'o grafico v(t) o modulo de l'aceleración viene dato por a pendient d'a tanchent a la curva que pasa por cada punto: a(1), a(2) a(3)
v = velocidat
t = tiempo
s = desplazamiento
a = aceleración.

En cinematica l'aceleración instantania se define con a primera derivata d'a velocidat respecto a o tiempo (a razón d'o cambio de velocidat) u de manera equivalent como a segunda derivata d'a posición. Se tracta d'una magnitud vectorial y se mide en unidaz de largaria · tiempo⁻² (L·T⁻² o L/T²). En unidaz d'o SI, s'esprisa en metro/segundo².

En luengache común se parla d'aceleración ta referir-se a un incremento d'a velocidat y de desaceleración ta indicar-ne un decremento. Pero en fisica cualsiquier incremento u decremento d'a velocidat se diz aceleración; y tamién se diz aceleración a o cambio en a dirección d'a velocidat (aceleración centripeta).

En mecanica clasica, l'aceleración d'un punto material ye proporcional a la resultant d'a fuerza que actua sobre él. Seguntes a segunda lei de Newton, en considerar a masa d'o cuerpo independient d'a velocidat:

${\overset {\to }{\mathop {F} }}\,={\frac {d\left(m\cdot {\overset {\to }{\mathop {v} }}\,\right)}{dt}}\Rightarrow {\overset {\to }{\mathop {a} }}\,={\frac {d{\overset {\to }{\mathop {v} }}\,}{dt}}={\frac {{\overset {\to }{\mathop {F} }}\,}{m}}$

a on que ${\overset {\to }{\mathop {F} }}\,$ ye a resultant u fuerza total que actua sobre o punto; m ye a suya masa y ${\overset {\to }{\mathop {a} }}\,$ ye a suya aceleración.

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Aceleración.
• (en) Calculador d'aceleración.